متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
بیماریهای مغز و اعصاب میتوانند روی همه بخشهای بدن تأثیر بگذارند و کیفیت زندگی افراد را بهصورت قابل توجهی کاهش دهند. نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب، پزشکی است که در زمینه تشخیص و درمان این بیماریها تخصص دارد. در این مطلب، به معرفی خدمات بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب خواهیم پرداخت و شما را با روشهای تشخیصی و درمانی او آشنا خواهیم کرد. همچنین در پایان، به شما خواهیم گفت با مشاهده چه علائمی باید به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص و درمان زودهنگام از بدتر شدن شرایط و بیماریهای خود جلوگیری کنید.
خدمات متخصص مغز و اعصاب
بیماریهای مغز و اعصاب ممکن است ناشی از مشکلاتی در سیستم عصبی محیطی، مرکزی یا هر دو باشند. نورولوژیست میتواند این بیماریها را تشخیص دهد و درمان و مدیریت کند. حدود 600 نوع بیماری و اختلال مرتبط با مغز و اعصاب وجود دارد؛ ولی، میتوان آنها را در گروههای زیر طبقهبندی کرد:
- مشکلاتی در مرحله رشد سیستم عصبی مانند اسپینا بیفیدا
- بیماریهای ارثی مانند دیستروفی عضلانی و بیماری هانتینگتون
- بیماریهای دژنراتیو یا میلینزدا که باعث میشوند سلولهای سیستم عصبی بمیرند یا آسیب ببینند مانند بیماری پارکینسون و آلزایمر
- مشکلاتی در خونرسانی به مغز که باعث میشوند فرد دچار بیماریهای مغزی-عروقی مانند سکته شود
- از دست دادن حافظه وزوال عقل
- اختلالات نخاعی
- اختلالات گفتاری و یادگیری
- اختلالات سردرد میگرن
- تشنج
- فشار بیشازاندازه روی اعصاب
- لرزش و حرکات غیرارادی غیرقابلکنترل
- سرطانها
- عفونتها
- اختلالات خواب
شیوه درمان متخصص مغز و اعصاب
اگر به یکی از بیماریهای مغز و اعصاب مبتلا شده باشید، نورولوژیست ممکن است روشهای زیر را برای مدیریت علائم و درمان آنها تجویز کند:
- دارو: داروهای بسیاری برای مبارزه با علائم اختلالات مغز و اعصاب وجود دارد. برای مثال، پزشک با تجویز داروها میتواند سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر را کاهش دهد، علائم صرع را مدیریت کند و حرکات افراد مبتلا به بیماری پارکینسون را بهبود دهد. همچنین نورولوژیست ممکن است داروهای مسکن را برای افراد مبتلا به درد عصب ناشی از تومور یا آسیب تجویز کند.
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: افراد مبتلا به اختلالات حرکتی با کمک فیزیوتراپی و کاردرمانی میتوانند قدرت و تحرک خود را بهبود دهند و از استراتژیهای جدیدی برای انجام فعالیتهای روزمره استفاده کنند. این روشها ممکن است نتوانند به بازیابی کامل تحرک کمک کنند؛ ولی، میتوانند از کاهش کیفیت زندگی به علت علائم بیماریهای مغز و اعصاب بهصورت قابل توجهی جلوگیری کنند.
- جراحی: برخی از بیماریهای مغز و اعصاب مانند تومور مغزی، تومور ستون فقرات یا تنگی کانال نخاعی میتوانند به اعصاب فشار وارد کنند و توانایی تحرک فرد را بهصورت قابل توجهی کاهش دهند. در موارد شدید، این بیماریها ممکن است فرد را دچار بیاختیاری مدفوع و حتی فلج کامل کنند. در چنین شرایطی، جراحی برای برداشتن تومور و کاهش فشار روی ستون فقرات ضروری است.
- تحریک عمقی مغز: دستگاه تحریک عمقی مغز سیگنالهایی را در داخل مغز ارسال میکند تا سیگنالهای ایجادکننده علائم عصبی مانند لرزش را مختل کند. نورولوژیست دستگاه تحریک عمقی مغز را با جراحی درون مغز قرار میدهد.
راه های تشخیص متخصص مغز و اعصاب
نورولوژیست ابتدا سوابق پزشکی، سوابق خانوادگی و داروهای مصرفی شما را بررسی میکند. سپس معاینه فیزیکی را بررسی هماهنگی، تعادل، رفلکس (واکنش غیرارادی)، نحوه راه رفتن، قدرت عضلات، سلامت روان، بینایی، شنوایی و گفتار شروع میکند. بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب ممکن است آزمایشهای زیر را برای تشخیص بیماری شما تجویز کند:
- آزمایشهای تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (سیتی اسکن) تصویربرداری تشدید مغناطیسی (امآرآی)، افامآرآی (امآرآی فانکشنال)، توموگرافی انتشار پوزیترون (پت) و توموگرافی کامپیوتری با انتشار تک فوتون (SPECT): این آزمایشها به نورولوژیست کمک میکنند سکته مغزی، آسیب مغزی، تومور، خونریزی رگهای خونی و ناهنجاری در طول رشد مغز را تشخیص دهد.
- آزمایش خون و ادرار: نورولوژیست از این آزمایشها برای تشخیص وجود سموم، عفونتها و اختلالات پروتئینی استفاده میکند.
- نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام: درآزمایش نوار مغزی، الکترودهایی برای تشخیص و ضبط الگوهای الکتریکی روی سر قرار داده میشود. از این آزمایش برای تشخیص صرع، تشنج، آسیبهای مغزی، سردرد، سرگیجه، تومور و اختلالات خواب و تایید مرگ مغزی استفاده میشود.
- نوار عصب و عضله: از آزمایش نوار عصب و عضله برای ارزیابی ارتباط بین عصب و عضله کنترلکننده آن استفاده میشود.
- الکترونیستاگموگرافی: اگر بیمار دچار سرگیجه، مشکل در حفظ تعادل و حرکات غیرارادی چشم باشد، پزشک از این آزمایش برای تشخیص مشکلات عصبی استفاده میکند.
- پلی سومنوگرافی: از این آزمایش برای نظارت بر فعالیت بدن و مغز هنگام خواب و تشخیص اختلالات خواب استفاده میشود.
- پتانسیل برانگیخته: از این آزمایش برای مطالعه و تعیین واکنش و پاسخ مغز به محرکهای خاصی استفاده میشود؛
- پونکسیون کمری (تپ ستون فقرات): از این آزمایش برای مطالعه مایع مغزی-نخاعی برای تشخیص عفونت و سایر ناهنجاریها استفاده میشود.
- بیوپسی یا بافتبرداری عصب یا عضله: در این آزمایش، نورولوژیست نمونههایی را از طریق جراحی یا سوزنهای نازک از عضله یا عصب برمیدارد تا عفونتها یا تومورهای خاصی را بررسی کند.
- سونوگرافی: در این آزمایش، از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از بدن و ارزیابی مشکلات عصبی جنین یا نوزاد مانند هیدروسفالی استفاده میشود.
چه موقع به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنیم
افراد، اغلب علائم اولیه بیماریهای مغز و اعصاب را نادیده میگیرند و سپس مجبور میشوند به علت درد شدید به پزشک مراجعه کنند. مراجعه به بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای خطرناک بسیار مهم است. شما همچنین میتوانید برای اطمینان از سلامت خود نیز به نورولوژیست مراجعه کنید. اگر علائم زیر را مشاهده میکنید، حتما در اولین فرصت به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید:
- بیحسی: این علامت ممکن است طبیعی باشد؛ ولی، اگر این علامت را در همه بخشهای بدن تجربه میکنید یا یکی از بخشهای بدنتان اغلب دچار بیحسی میشود، ممکن است نشانه یک بیماری مغز و اعصاب باشد.
- درد در گردن و کمر: این علامت نیز ممکن است نشانه بیماریهای مغز و اعصاب مانند فتق دیسک کمر باشد. متأسفانه بسیاری از افراد عقیده دارند که باید درد را تحمل کرد؛ ولی، شما نباید چنین کاری را انجام دهید.
- اختلالات بینایی: اختلالات بینایی یکی از نشانههای طبیعی پیری است؛ ولی، میتواند نشانه مشکلاتی در سیستم عصبی باشد. اگر هر دو چشمتان بهصورت ناگهانی دچار اختلالات بینایی میشود، وضوح و دقت بینایی بهشدت کاهش مییابد یا اغلب دچار سیاهی چشم میشوید، به بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنید.
- سردرد: سردرد ممکن است ناشی از گرفتگی بینی، درد دندان یا کمردرد باشد. اگر بدون دلیل مشخصی دچار سردردی میشوید که با استرس بدتر میشود، سردرد با اختلالات بینایی یا حتی تشنج همراه است یا طولانیمدت و شدید است، به نورولوژیست مراجعه کنید.
- سرگیجه: بسیاری از افراد سرگیجه را نادیده میگیرند و عقیده دارند ناشی از فعالیت بیشازحد و خستگی بدن است؛ ولی، اگر اغلب دچار سرگیجه میشوید، نشاندهنده مشکلاتی در مغز شماست.
- اختلالات حرکتی: هر فردی ممکن است در هر لحظهای از زندگی خود دچار اختلالات حرکتی مانند مشکل در راه رفتن، حرکات غیرارادی، لرزش دست، تغییر در نحوه راه رفتن و مشکل در تغییر وضعیت بدن شود. اگر اختلالات حرکتی توانستهاند کیفیت زندگی شما را بهصورت قابل توجهی کاهش دهند، حتما به بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
- بیخوابی: حدود یکسوم از افراد دچار اختلالات خواب میشوند؛ بنابراین، میتوان گفت بیخوابی مشکلی متداول است. تحقیقات نشان میدهند که اختلالات خواب ممکن است علائم استرس، افسردگی و حملات عصبی باشند. اگر بیخوابی را نادیده بگیرید، ممکن است با گذشت زمان دچار مشکلات عصبی خطرناکی شوید.
- تشنج: علائم تشنج ممکن است گاهی نامحسوس و گاهی دردناک باشند. نگاه خیره و بدون واکنش، از دست دادن هوشیاری، انقباض عضلات، مشکلات تنفسی، گیجی و غش از علائم تشنج به شمار میروند. اگر بهصورت ناگهانی و بدون دلیل مشخصی دچار تشنج میشوید، باید به نورولوژیست مراجعه کنید؛ زیرا، در بیشتر اوقات، نشاندهنده مشکلی در مغز و اعصاب است.
- فلج: اگر نمیتوانید یکی از بازوها، پاها یا انگشتان خود را تکان دهید یا ضعف در عضلات چهره را تجربه میکنید، مراجعه به بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب ضروری است. در بیشتر اوقات، این علائم با آسیب به سیستم عصبی مرتبط هستند و باید بهموقع درمان شوند.
جمعبندی
در این مقاله توضیح دادیم که نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب در زمینه تشخیص و درمان شرایط و بیماریهای تأثیرگذار روی مغز، ستون فقرات و اعصاب تخصص دارد. نورولوژیست پس از معاینه فیزیکی، آزمایشات مختلفی مانند آزمایشات تصویربرداری و آزمایش خون را تجویز خواهد کرد تا بیماری را بهدرستی تشخیص دهد و داروها، فیزیوتراپی یا جراحی را برای درمان صحیح آن تجویز کند.
کوچکترین مشکل در سیستم عصبی میتواند شما را دچار بیماریهای خطرناکی کند؛ بنابراین، اگر علائم ذکرشده در این مطلب را مشاهده میکنید، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. پیش از مراجعه به مطب، سؤالات خود را در کاغذی یادداشت کنید و حتما آنها را از پزشک بپرسید. پزشکان باتجربه و معتبری مانند دکتر مریم سلیمانی که متخصص مغز و اعصاب هستند، در تمام مراحل مبارزه با بیماریهای مغز اعصاب مانند تشخیص، درمان و مدیریت آن همراه شما خواهند بود.
آدرس مطب دکتر سلیمانی: تهران، خیابان ولیعصر توانیر روبروی اورژانس بیمارستان دی کوچه دوم ساختمان پزشکان آریا طبقه دوم واحد 5
لوکیشن کلینیک دکتر مریم سلیمانی