تحریک مغناطیسی مکرر مغز یا rtms به علت ایمن بودن و نرخ موفقیت بالا در درمان بیماریهای مختلف بهویژه افسردگی با استقبال بسیاری روبهرو شده است. rTMS چیست و چگونه میتواند به بهبود علائم بیماران کمک کند؟ در این مطلب، به این سؤالات پاسخ خواهیم داد و به مزایا و تعداد جلسات لازم آن نیز خواهیم پرداخت تا بتوانید بهترین تصمیم را برای کاهش علائم بیماری خود بگیرید.
دستگاه تحریک مغناطیسی مغز یا همان rtms چیست؟
دستگاه rTMS پالسهای مغناطیسی را بهصورت مکرر به سمت بخشهای خاصی از مغز بیماران ارسال میکند. این پالسهای مغناطیسی ایمن هستند و هیچ آسیبی به سلامت بیمار وارد نمیکنند. دستگاه با تکرار این فرایند، میتواند به عادیسازی فعالیت بخشهایی از مغز که نقشی مهم در برخی از بیماریهای روانی یا عصبی ایفا میکنند، کمک کند؛ بنابراین، پالسهای مغناطیسی این دستگاه میتوانند شدت و دفعات علائم بیماران را کاهش دهند.
کاربرد تحریک مغناطیسی مغز برای درمان کدام بیماری ها است؟
تحریک مغناطیسی مغز میتواند به درمان بیماریها و شرایط زیر کمک کند. البته ازآنجاییکه محققان هنوز درباره فواید این روش در حال تحقیق هستند، به احتمال زیاد، در آینده نزدیک خواهیم توانست نام بیماریهای دیگری را نیز به پاسخ سؤال «کاربرد rtms چیست» اضافه کنیم.
- افسردگی یا اختلال افسردگی اساسی: پزشکان این روش را به افراد مبتلا به افسردگی بهویژه افسردگی مقاوم به درمان توصیه میکنند. خوب است بدانید که داروهای ضدافسردگی و رواندرمانی که از مهمترین درمانهای افسردگی محسوب میشوند، نمیتوانند به افراد مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان کمک کنند. rtms با افزایش فعالیت قشر پیشپیشانی مغز میتواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند.
- اختلال وسواس فکری و عملی: اگر فرد مبتلا به این اختلال مقاوم به درمان باشد، پزشک این روش را تجویز خواهد کرد. بخشیهای خاصی از مغز افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی دارای فعالیت بیشتری در مقایسه با مغز افراد سالم هستند. rtms با کاهش این فعالیت میتواند علائم این بیماری را بهصورت قابل توجهی کاهش دهد؛
- اضطراب: ازآنجاییکه این روش میتواند به درمان دو بیماری پیشین کمک کند و اضطراب یکی از علائم آنهاست، میتوان گفت میتواند به کاهش اضطراب نیز کمک کند. تحقیقات نشان میدهند که اضطراب ناشی از افزایش فعالیت بخش خاصی از مغز است و rtms میتواند فعالیت این بخش را کاهش دهد.
- استرس پس از سانحه: بخش خاصی از مغز به نام قشر پیشپیشانی مسئول پردازش ترس و استرس محسوب میشود. rtms میتواند این بخش را تحریک کند و علائم این اختلال را کاهش دهد. تحقیقات نشان میدهند اگر این روش همراه با رواندرمانی تجویز شود، میتواند کمک بیشتری به کاهش علائم اختلال اضطراب بعد از حادثه PTSD اختلال کند.
- اسکیزوفرنی: حدود سهچهارم از افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی دچار توهم شنیداری میشوند. تحقیقات نشان میدهند فعالیت بخشی از مغز افراد مبتلا به این بیماری بیشتر از دیگران است و rtms میتواند این فعالیت بیش از اندازه را کاهش دهد.
- اختلال دوقطبی: محققان بر این باور هستند که پالسهای مغناطیسی میتوانند به مدیریت علائم اختلال دوقطبی مانند کمبود انرژی، احساس ناامیدی، کاهش علاقه به فعالیتهای مورد علاقه، بیقراری، کمخوابی، احساس گناه، مشکل در تمرکز، مشکل در تصمیمگیری، تغییرات اشتهایی و افکار خودکشی کمک کنند.
- درد مزمن: این روش میتواند به بهبود بیماریهای مرتبط با علائمی مانند درد مزمن مانند فیبرومیالژیا کمک کند. خوب است بدانید که افسردگی و درد مزمن اغلب با یکدیگر همراه هستند و افسردگی میتواند درد مزمن را بدتر کند؛ بنابراین، ازآنجاییکه این روش علائم افسردگی را درمان میکند، میتواند به کاهش درد مزمن نیز کمک کند.
- پارکینسون: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است هنگام راهرفتن یخ بزنند و نتوانند حرکت کنند. این روش میتواند بخشهای مرتبط با این مشکل را در مغز هدف قرار دهد و به بهبود آن کمک کند.
- مشکلات حرکتی و بلع ناشی از سکته مغزی: ازآنجاییکه rtms میتواند بخش کنترلکننده حرکات ارادی مغز را تحریک کند، میتواند به بهبود این مشکلات کمک کند.
- سردرد و میگرن: تحقیقات نشان میدهند که rtms با فرکانس بالا میتواند به کاهش سردردهای تنشی مزمن و میگرن مزمن کمک کند.
- صرع: محققان بر این باورند که rtms میتواند به کاهش دفعات تشنج و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به صرع کمک کند.
- فلج صورت: محققان بر این باور هستند که این روش میتواند به بهبود عملکرد عصب صورت کمک کند؛
- آلزایمر: برخی از تحقیقات نشان میدهند که آرتیاماس میتواند با تغییر ارتباطات مرتبط با حافظه و یادگیری در مغز به بهبود این بیماری کمک کند.
- اماس: تحقیقی در سال 2019 نشان داد که اگر این روش با فیزیوتراپی ترکیب شود، میتواند سفتی غیرعادی عضلات را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: درمان فلج صورت با ار تی ام اس
آیا آر تی ام اس ایمن است؟
روش درمان rtms غیرتهاجمی است و در آن، نیازی به جراحی، بیهوشی یا کاشت الکترود نیست؛ بنابراین، روشی ایمن محسوب میشود. همچنین این روش برخلاف الکتروشوکدرمانی افراد را دچار مشکلاتی مانند تشنج، ازدستدادن حافظه، درد عضلات، سردرد و حالت تهوع نمیکند. اگر میخواهید بدانید متداولترین عوارض جانبی rtms چیست، باید بگوییم که عوارض جانبی آن مانند درد، سردرد، گزگز، لرزش عضلات صورت و سبکی سر خفیف و موقتی هستند و با گذشت زمان و پس از چندین جلسه مشاهده نخواهند شد.
اگر چنین علائمی را مشاهده میکنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا سطح تحریک را تنظیم کند. همچنین پزشک ممکن است به شما توصیه کند داروهای مسکن بدون نسخه را پیش از هر جلسه درمانی مصرف کنید. این روش ممکن است باعث تحریک سردرد در برخی از افراد شود. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است این درمان را متوقف کند.
فواید و مزایای rTMS چیست؟
فواید و مزایای درمان با rtms عبارتاند از:
- نرخ موفقیت بالا در درمان افسردگی: داروهای ضدافسردگی مرسوم دارای نرخ موفقیت پایینی هستند و میزان اثربخشی آنها ممکن است با گذاشت زمان کاهش یابد؛ ولی، تحقیقات متعددی نشان میدهند که نرخ موفقیت rtms حداقل 68% است و حدود 30% از نرخ موفقیت داروهای ضدافسردگی بیشتر است. تحقیق دیگری نیز نشان داد که اگر افراد در همه جلسات rtms شرکت کنند، نرخ موفقیت 92.5% خواهد بود.
- نتایج طولانیمدت و ماندگار: بیشتر افراد مبتلا به بیماریهای روانی باید از داروها برای مدتی طولانی یا حتی تا پایان عمر خود استفاده کنند؛ ولی، تحقیقات نشان میدهند که نتایج rtms حداقل به مدت 24 ماه پس از پایان درمان برای 90% از بیماران ماندگار خواهد بود.
- کمترین عوارض جانبی: داروهای ضدافسردگی یا سایر داروهایی که برای بیماریهای ذکرشده در بخشهای قبلی تجویز میشوند، دارای عوارض جانبی بسیاری مانند افزایش وزن، خستگی، حالت تهوع، ازدستدادن حافظه، بیخوابی، بیتفاوتی و مشکلات جنسی هستند. ازآنجاییکه rtms روشی غیرتهاجمی و بدون دارو محسوب میشود، با چنین عوارضی روبهرو نخواهید شد. شما ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند سردرد، سبکی سر یا احساس ناخوشایند در سر را در طول درمان تجربه کنید که چندین دقیقه پس از درمان برطرف میشوند.
- تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا: سازمان غذا و داروی آمریکا که با نام افدیای شناخته میشود، TMS را تایید کرده است؛ بنابراین، میتوان گفت ایمن و مؤثر است.
- بدون نیاز به بستری: ازآنجاییکه برای استفاده از این روش درمانی نیازی نیست بیهوش یا بستری شوید، بلافاصله پس از جلسه درمانی میتوانید مرکز آرتیاماس را ترک کنید و فعالیتهای روزمره خود را بدون هیچ مشکلی انجام دهید.
تعداد جلسات rtms جهت درمان
برای کسب اطلاعات دقیق درباره تعداد جلسات rtms لازم برای مشاهده بهترین نتایج باید به پزشکی معتبری مانند مطب دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید؛ زیرا، تعداد جلسات ایدئال برای هر فرد متفاوت است. برای مثال، ممکن است 30 جلسه به مدت 6 هفته برای بیمار اول و 30 جلسه به مدت 7 هفته برای بیمار دوم کافی باشد. اگر علائم شما شدید هستند یا درمانهای پیشین نتوانستهاند کمکی به کاهش شدت علائم بکنند، ممکن است به تعداد جلسات بیشتری نیاز داشته باشید.
آیا rTMS و TMS متفاوت است؟
اگر میخواهید بدانید تفاوت TMS و rtms چیست، باید بگوییم که تفاوتی بین این دو وجود ندارد و میتوان آنها را بهجای یکدیگر استفاده کرد. اصطلاح rTMS (تحریک مغناطیسی مکرر مغز) روی تکرار فرایند TMS برای تغییر در فعالیت عصبی مغز تأکید میکند.
برای استفاده از دستگاه rTMS برای درمان های مختلف به کلینیک مغز و اعصاب دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید.
جمعبندی
فعالیت بخشهایی از مغز در افراد مبتلا به برخی از بیماریها مانند افسردگی بیشتر یا کمتر از افراد سالم است. تحریک مغناطیسی مکرر مغز میتواند فعالیت سلولهای عصبی مغز را هدف قرار دهد و به کاهش علائم بیماریهای مختلفی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری و عملی و استرس پس از سانحه کمک کند. این روش غیرتهاجمی، ایمن و بدون دارو حتی میتواند مشکلات حرکتی ناشی از بیماری پارکینسون، اماس و سکته مغزی را نیز بهبود دهد.
ما در این مطلب سعی کردیم پاسخی کامل به سؤالات متداولی مانند «کاربردهای rtms چیست» و «آیا tms ایمن است» بدهیم. اگر این مطلب را بهصورت کامل مطالعه کردهاید و هنوز سؤالاتی ذهن شما را به خود مشغول کرده است یا میخواهید از فواید و مزایای آن بهرهمند شوید، به مرکز rtms معتبری مانند مطب دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید. اگر فرد جوانی هستید و درمانهای دیگر نتوانستهاند به بهبود علائم شما کمک کنند، ممکن است کاندیدای ایدئالی برای این روش درمانی باشید.
