بیش فعالی در بزرگسالان ممکن است به وضعیتی اشاره کند که فرد دارای سطح بیش از حدی از فعالیت‌های بدنی یا ذهنی است که باعث ایجاد مشکلاتی اجتماعی یا شخصی برای او و دیگران می‌شود. این فعالیت‌ها ممکن است حرکات بیش از حد، ناپیداری احساسی، عدم تمرکز و رفتارهای ریسک‌پذیر باشد.
در این مقاله از سایت دکتر مریم سلیمانی به طور کامل به بررسی اختلال AHDA می‌پردازیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این مشکل مواجه هستید، مطالعه این مقاله می‌تواند کمک بزرگی به مواجه با آن و همچنین گام برداشتن در جهت بهبود آن باشد.
بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله نیز توضیح دادیم، بیش فعالی در بزرگسالان یک وضعیت رفتاری و اختلال عصبی است که به حرکات بیش از حد فیزیکی یا ذهنی اشاره دارد. فرد مبتلا به دلیل این نوع اختلال ممکن است به خود یا دیگران ناخواسته آسیب وارد کند یا با مشکلاتی در زندگی اجتماعی و شخصی مواجه شود.
ADHD در فرد باعث اختلال در تمرکز، ثبات احساسات، حرکات بیش از حد و همچنین دست زدن به رفتارها و فعالیت‌های خطرناک و ریسک‌پذیر می‌شود. افراد مبتلا اغلب هیجانات رفتاری را تجربه می‌کنند و برای بهبود وضعیت خود و کنترل شرایط مراجعه به پزشک روانپزشک خوب لازم و حیاتی است.
بیشتر افرادی که در بزرگسالی این اختلال را تجربه می‌کنند، در کودکی نیز دچار آن بوده‌اند و احتمالا اقدامات تاثیرگذاری جهت درمان آنها صورت نگرفته است یا حتی ممکن است این اختلال در آنها تشخیص داده نشده باشد. البته برخی از افراد نیز با اینکه تحت درمان‌های مختلف قرار می‌گیرند، باز هم ممکن است در بزرگسالی این بیماری را مجدد تجربه کنند.
متاسفانه تشخیص این بیماری در دوران بزرگسالی مشکل است و اگر به پزشک حاذق مراجعه کنید، احتمالا بتواند از سنین 12 سالگی به بعد، با بررسی وضعیت فرد، آن را تشخیص دهد.
دلایل بروز بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
متاسفانه هنوز هیچ دلیل علمی تاییدشده یا مشخصی از سوی متخصصان به عنوان علت بروز اختلال بیش فعالی در بزرگسالی اعلام نشده است. اما طبق تحقیقات گسترده‌ای که روی بیماران مختلف صورت گرفته است، پزشکان معتقد هستند که بیش فعالی در بزرگسالان ممکن است به دلایل مختلفی برگرفته از محیط، ژنتیک، عوامل فردی و روانی، وضعیت سلامتی و … باشد. در ادامه به برخی از دلایل شایع بروز بیش فعالی در بزرگسالان اشاره می‌کنیم:
- اختلال کمبود توجه و بیش‌فعالی: یکی از دلایل شایع بروز بیش فعالی در بزرگسالان، اختلال کمبود توجه است که ممکن است از دوران کودکی باقی مانده یا در بزرگسالی تشخیص داده شود
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب ممکن است باعث بروز بیش فعالی و ناتوانی در کنترل عواطف شود
- مصرف مواد مخدر: مصرف مواد مخدر ممکن است باعث افزایش فعالیت و هیجانات زیاد شود
- اختلالات خواب: مشکلات خواب ممکن است باعث افزایش فعالیت و بی‌قراری در طول روز شود
- عوامل ژنتیک: برخی از افراد به دلایل ژنتیکی ممکن است به بیش فعالی مبتلا شوند
- عوامل روانی: عوامل روانی مانند افسردگی، اضطراب، ناراحتی و … نقش مهمی در بروز بیش فعالی در بزرگسالان دارند
- عوامل زمینه‌ای: شرایط زندگی، فشارهای اجتماعی، محیط کار، روابط فرد با دیگران و … نقش مهمی در بروز بیش فعالی در بزرگسالان ایفا می‌کنند
علاوه‌بر مواردی که بررسی کردیم، دانشمندان در حال تحقیق بر مسائل دیگری هستند که ممکن است به ابتلای این اختلال رشدی-عصبی دامن بزند:
- آسیب مغزی: احتمال آنکه آسیب مغزی یکی از دلایل بروز ADHD باشد، وجود دارد
- آسیب محیطی: ممکن است اگر مادر باردار در معرض خطرات محیطی مانند سرب قرار بگیرد، احتمال بروز این بیماری، پررنگ شود. همچنین مادرانی که در دوران بارداری خود الکل، مواد مخدر یا دخانیات مصرف کرده‌اند نیز ممکن است فرزندشان دچار این اختلال شود
- تولد با وزن بسیار کم: برخی از مطالعات تولد نوزادان با وزن بسیار کم را نیز از احتمالات ابتلا به بیش فعالی عنوان می‌کند
البته با توجه به اینکه هر فرد و شرایط زندگی وی منحصر به فرد است، تشخیص و درمان بیش فعالی در هر فرد نیاز به تحلیل دقیق توسط یک متخصص روانپزشک یا روانشناس دارد.
در برخی موارد برای تشخیص اختلال ADHD، پزشک انجام نوار مغزی را تجویز می‌کند.
علائم بیش فعالی در بزرگسالان؟
علائم اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی در بزرگسالان ثابت و یکسان نیست و بسته به شرایط، نوع و شدت وضعیت بیماری فرد، متفاوت و متنوع است؛ اما برخی از علائم شایع بیش فعالی در بزرگسالان عبارت‌اند از:
- بی‌قراری و ناتوانی در تمرکز: در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی، دشواری در تمرکز به نسبت سایرین بسیار مشهودتر است و به راحتی نمی‌توانند روی یک فعالیت خاص تمرکز کنند
- بی‌قراری و اضطراب: افراد مبتلا به بیش فعالی معمولاً احساس بی‌قراری، استرس و اضطراب زیادی دارند که باعث مشکلات روانی و اجتماعی می‌شود. همچنین این افراد اغلب فراموشکار هستند
- هیجانات ناپایدار: بزرگسالان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی معمولا نمی‌توانند هیجانات خود را کنترل کنند و به صورت ناگهانی و شدید این هیجانات تغییر می‌کند
- بروز عواطف منفی: افراد مبتلا به بیش فعالی احتمال دارد دچار عصبانیت، خشم، ناراحتی، بی‌حوصلگی و افسردگی شوند
- عدم توانایی در مدیریت زمان: بزرگسالان با بیش فعالی با چالش در مدیریت زمان، تعهد به کارهای مختلف و پایبندی به برنامه‌های خود مواجه هستند و این اختلال روند زندگی آنها را با مشکل مواجه می‌کند
- رفتارهای خودآگاه: افراد مبتلا به بیش فعالی ممکن است رفتارهای خودآگاه و غیرقابل پیش‌بینی داشته باشند که باعث آسیب به دیگران و اختلافات در روابط شخصی و اجتماعی آنها شود. مثلا رفتارهایی مانند رانندگی خطرناک و… مرتکب می‌شوند
- عدم تطابق با محیط: بزرگسالانی که به اختلال ADHD مبتلا هستند، ممکن است در تطابق با محیط کار، خانواده یا جامعه با مشکل مواجه شوند
- عدم اتمام کارها: فردی که در بزرگسالی به بیش فعالی مبتلاست، ممکن است بدون اینکه کار قبلی خود را به اتمام برساند، آن را رها کرده و به سراغ فعالیت جدید برود
- عدم رعایت آداب صحبت کردن: ممکن است فردی که در بزرگسالالی به اختلال بی‌توجهی بیش فعالی مبتلا شود، نتواند در صحبت با دیگران آداب را رعایت کند و مدام بین صحبت دیگران وارد شده و بدون نوبت حرف بزند
در صورت داشتن این علائم یا تشخیص بروز بیش فعالی در خود یا دوستان خود، بهتر است به یک فوق تخصص مغز و اعصاب مانند دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
چگونه میتوان بیش فعالی در بزرگسالان را تشخیص داد؟
تشخیص قطعی بیش فعالی در بزرگسالان کاری سخت و دشوار است و تنها از طریق مراجعه به یک متخصص روانپزشک یا فوق تخصص مغز و اعصاب امکان‌پذیر است. این تشخیص معمولاً بر اساس تاریخچه پزشکی، مصاحبه با فرد مبتلا، ارزیابی علائم و انجام تست‌های روانشناختی و روانپزشکی صورت می‌گیرد. برخی از روش‌های تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان عبارت‌اند از:
- صحبت با بیمار: متخصص با فرد مبتلا به بیش فعالی صحبت کرده و سوالاتی در مورد علائم، تاریخچه پزشکی، وضعیت روحی و اجتماعی و … از او می‌پرسد
- استفاده از مقیاس‌های تشخیصی: پزشک متخصص ممکن است از مقیاس‌های تشخیصی مقیاس اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD rating scale) برای ارزیابی علائم بیش فعالی استفاده کند
- تست‌های روانپزشکی: تست‌های روانپزشکی نیز یکی از راه‌های ارزیابی توانایی‌های شناختی و رفتاری فرد است که ممکن است توسط پزشک درخواست شود
- همکاری با دیگر متخصصان: در برخی موارد، متخصص ممکن است با دیگر متخصصان نظیر روانپزشک جهت انجام آزمایش‌های پزشکی و تشخیص دقیق‌تر درخواست همکاری کند
شما می توانید برای گرفتن نقشه مغزی در تهران به کلینیک دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید.
عوارض بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟
عوارض بیش فعالی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- مشکلات در روابط شخصی و اجتماعی به دلیل عدم کنترل هیجانات و رفتارهای خودآگاه
- کاهش عملکرد در محل کار و تحصیل به دلیل عدم تمرکز و بروز علائم بیش فعالی
- افسردگی، اضطراب و اضطراب اجتماعی ناشی از ناتوانی در مقابله با فشارهای زندگی
- افزایش خطرات سلامت جسمانی نظیر چاقی، بلغم، فشار خون بالا و …
- دچار شدن به مشکلات قانونی به دلیل رفتارهای خودآگاه و ناتوانی در تطابق با قوانین و مقررات
- از دست دادن اعتماد به نفس به دلیل پایبند نبودن بر قوانین یا تمرکز نداشتن روی انجام فعالیت‌های کاری و روزانه که باعث عدم موفقیت در شغل یا تحصیل شود
با توجه به جدای این عوارض، درمان مناسب و به موقع بسیار حائز اهمیت است. بهترین راه برای درمان بیش فعالی در بزرگسالان، مشورت با یک متخصص مغز و اعصاب یا روانشناس و دریافت درمان‌های مناسب است.
روش های درمان بیش فعالی در بزرگسالان
برای آنکه بتوان اختلال ADHD را درمان کرد یا علائم بیماری را تا حدقابل توجهی کاهش داد، لازم است راه‌کارهای مختلفی با توجه به شرایط بیماری، شدت و وضعیت بیمار و همچنین نوع بیش‌فعالی استفاده شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی را بررسی کرده‌ایم:
- مداخله‌های رفتاری مانند آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، ارتباطات موثر، و افزایش تمرکز و توجه
- دارودرمانی که بیشتر محافظتی هستند مانند استیمولان‌ها (مثل متیل‌فنیدات) یا داروهای غیر استیمولان (مثل اتوموکستین)
- مشاوره فردی یا خانوادگی برای کمک به فرد در مقابله با عوارض بیش فعالی و بهبود روابط شخصی و اجتماعی
- تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی، از جمله تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی
- تکنیک‌های مدیریت استرس و آرامش مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن و یوگا
- حضور در گروه‌های پشتیبانی و جلسات گروهی برای به اشتراک گذاری تجربیات و درک بهتر از بیش فعالی
- انجام فعالیت‌های خلاقانه برای کاهش استرس و افزایش تمرکز
- ارتباط با افرادی که بتوانند در این زمینه کمک کنند مانند مربی‌های ورزشی، مشاوران تغذیه و …
- شرکت در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های آموزش مهارت‌های مدیریت بیش فعالی
همچنین بخوانید: درمان بیش فعالی بزرگسالان
درمان بیش فعالی بزرگسالان در کلینیک روانپزشکی دکتر سلیمانی
دکتر سلیمانی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات یکی از برترین پزشکان فعال در حوزه تشخیص و درمان بیش فعالی است. ایشان با استفاده از به‌روزترین امکانات پزشکی دنیا و با اطلاعات و دانش پزشکی که طی سال‌ها فعالیت و درمان بیماران مختلف کسب کرده‌اند، می‌توانند شما را در درمان و بهبود وضعیت بیش فعالی راهنمایی کنند.
با مراجعه به کلینیک روانپزشکی دکتر سلیمانی پس از بررسی وضعیت بیماری و تشخیص صددرصدی ابتلای شما به این اختلال، با مشورت و درجریان گذاشتن شما، بهترین روش درمانی توسط ایشان اتخاذ و اجرا خواهد شد.
ارتباط دوستانه و القای حس اعتماد به بیمار از طرف پزشک یکی از موثرترین روش‌ها برای تسریع روند درمان است که قطعا با مراجعه به مطلب دکتر سلیمانی متوجه آن خواهید شد.
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت دکتر سلیمانی به بررسی اختلال بیش فعالی در بزرگسالی و دلایل ابتلا به آن پرداختیم. همچنین روش‌هایی که برای تشخیص این اختلال رشدی عصبی استفاده می‌رود را نیز بیان کردیم و درمان‌هایی که ممکن است برای بهبود وضعیت بیمار موثر باشد را معرفی کردیم. اگر خود یا اطرافیانتان به این اختلال مبتلا هستید و تا کنون هیچ اقدامی برای درمان انجام نداده‌اید، برای جلوگیری از بروز اتفاقات ناخوشایند و همچنین داشتن زندگی بهتر و شادتر حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
