سکته مغزی نوعی آسیب حاد و ناگهانی مغزی و شایع ترین اختلال نورولوژیک است که به عنوان سومین عامل مرگ و میر و ناتوانی در جهان شناخته می شود.
این عارضه زمانی رخ می دهد که خون رسانی به بخش هایی از مغز دچار اختلال شود ، انسداد عروق خون رسان مغز به دلیل وجود لخته خون و یا پارگی عروق مغزی از مهم ترین دلایلی هستند که سبب بروز این آسیب مغزی شایع می شوند.
از آن جا که مغز مرکز کنترل تمام اعمال بدن است بروز هرگونه آسیبی در آن می تواند موجب بروز مشکلات جدی برای سلامتی بوده و حتی حیات فرد را تهدید کند.
علائم و عوارض این آسیب بسته به محل آسیب ، شدت آسیب و همچنین زمانی که از بروز آسیب مغزی گذشته است متفاوت است ، گاهی عوارض ایجاد شده برای بیمار دائمی و همیشگی بوده و سبب بروز مشکلات زیادی برای فرد در زندگی و فعالیت های شغلی می شود ، به همین دلیل اقدامات درمانی باید در کمترین زمان ممکن و بطور اورژانسی انجام بگیرد.
فلج نیمه بدن، اختلال در راه رفتن و اختلال تکلم از مهم ترین علائم این آسیب حاد هستند.
مشکلات حرکتی پس از سکته مغزی از مهم ترین عوارضی هستند که در بیش از نیمی از مبتلایان دیده می شوند.
ریسک بروز سکته مغزی با افزایش سن بیشتر می شود به همین جهت آمار بروز این عارضه مغزی در جوامعی که جمعیت سالمند آن ها زیاد است بیش از سایر کشورها است.
متاسفانه امروزه سبک زندگی نادرست ، کم تحرکی و نداشتن فعالیت ورزشی ، چاقی و … ریسک بروز این عارضه را بسیار بیش تر از گذشته کرده است.
سکته مغزی ممکن است سبب ناتوانی فرد برای مدت طولانی شود و مشکلات فیزیکی، روانی و اجتماعی پیچیده‌ای برای او ایجاد کند.
این عارضه مغزی در برخی موارد سبب ایجاد ناتوانایی‌های موقتی و گاها دائمی و همیشگی می‌شود، البته بسته به اینکه مغز برای چه مدت زمانی دچار کمبود جریان خون و اکسیژن شده و کدام قسمت های مغز آسیب دیده اند علائم و عوارض آن نیز متفاوت است و با شدت های مختلفی رخ می دهد.
سکته مغزی باعث قطع ارتباطات حیاتی بین مغز و عضلات شده و می تواند سبب از دست رفتن بخشی از توانایی های حرکتی در فرد شود.
علائم سکته مغزی
- بی حسی یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت و بدن
- ناتوانی در راه رفتن و حفظ تعادل
- از دست دادن کنترل حرکات بدن
- سردرد شدید و ناگهانی
- کاهش سطح هوشیاری و حتی بیهوشی
- اختلال تکلم همچون ناتوانی در حرف زدن بطور صحیح و بریده بریده حرف زدن مانند کسی که لکنت دارد.
- اختلال بینایی همچون تاری دید ، دید دوتایی
- اختلال حواس
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه
- اختلال بلع
دلایل و عوامل خطر
- افزایش ضخامت و سخت شدن دیواره عروق خونی به دلیل تجمع چربی ، کلسیم و …
- فشار خون بالا یکی از مهم ترین عواملی است که در بروز این عارضه حاد و ناگهانی نقش دارد.
- کلسترول خون بالا
- بیماری های قلبی و عروقی و دیابت نیز از جمله بیماری های زمینه ای هستند که خطر بروز سکته مغزی را افزایش می دهند.
- کم تحرکی و ورزش نکردن
- اضافه وزن بیش از حد
- استرس
- سیگار کشیدن
- هورمون درمانی و اختلالات هورمونی
روش های درمان
همانطور که گفته شد سکته مغزی باید بطور اورژانسی تحت درمان قرار بگیرد تا ریسک بروز عوارض جدی برای بیمار به حداقل برسد چراکه هرچه زمان بیشتری از وقع این عارضه مغزی بگذرد عوارض بیشتر و خطرناک تری را در پی خواهد داشت بطوری که حتی می تواند جان بیمار را تهدید کند.
بهترین متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص دقیق سکته مغزی ، نوع و شدت آن و همچنین محل بروز آن و عوارضی که ایجاد کرده علاوه بر معاینه فیزیکی و بررسی علائم بیمار از روش هایی همچون اندازه گیری فشار خون ، آزمایش خون ، سی تی اسکن ، ام آر آی ، آنژیوگرام مغزی ، اکوکاردیوگرام و اولتراسوند کاروتیدی نیز بهره می برد و بر اساس نتایج بدست آمده بهترین روش درمانی را اتخاذ می کند.
در مواردی که لخته خون موجب بروز این عارضه شده پزشک با تجویز داروهای مخصوصی سعی می کند به از بین بردن این لخته کمک کند و در مواردی نیز با ارجاع بیمار به جراح مغز و اعصاب جراحی را پیشنهاد می دهد.
داروهای کاهنده فشار خون و داروهای ضداتعقاد از جمله داروهای رایج هستند که توسط متخصص مغز و اعصاب برای بیمار تجویز می شوند.
بهترین متخصص مغز و اعصاب همچنین از دستگاه rTMS ( تحريک مغناطيسی مغز ) برای بهبود فعالیت های مغزی پس از سکته مغزی بهره می برد.
توانبخشی با فیزیوتراپی نیز پس از درمان فاز حاد بیماری برای کاهش عوارض ایجاد شده برای بیمار ضرورت دارد.
پیشگیری از سکته مغزی
- ورزش و فعالیت بدنی
- تغذیه مناسب
- کنترل فشار خون در محدوده طبیعی
- کنترل چربی خون
- کاهش وزن
- اجتناب از مصرف دخانیات
- کنترل قند خون
کلمات مرتبط :
بهترین متخصص مغز و اعصاب – بهترین دکتر مغز و اعصاب – دکتر مریم سلیمانی
