زنان ممکن است سردرد پریودی را دو روز پیش از قاعدگی و تا 3 روز پس از شروع آن تجربه کنند. این سردرد با تغییر سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن مرتبط است. در این مطلب، به هر آنچه که باید درباره این سردرد بدانید، مانند علل، علائم، روشهای پیشگیری و روشهای درمان آن مانند دارودرمانی و درمان‌های خانگی مانند استراحت و دم‌نوش‌ها می‌پردازیم.
سر درد پریودی چیست؟
اگر فردی پیش از قاعدگی یا در طول آن دچار سردرد میگرنی شود، گفته میشود دچار سردرد پریودی شده است. این سردرد نوعی سردرد هورمونی به شمار می‌رود. افراد به دلیل کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون پیش از شروع قاعدگی دچار این سردرد می‌شوند. این هورمون‌ها نقش مهمی را در چرخه‌های قاعدگی و بارداری ایفا می‌کنند. تا انتها همراه ما باشید تا با دکتر متخصص سردرد و روشهای درمان سردرد پریودی آشنا شوید.
بیشتر بخوانید:انواع سردرد و درمان آن
علت ایجاد سردرد قاعدگی چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهند که میگرن قاعدگی با کاهش سطح هورمون استروژن پیش از شروع قاعدگی مرتبط است. همچنین سطح هورمون پروستاگلاندین در زنانی که پریودهای سنگین و دردناکی دارند، بیشتر از زنان دیگر است؛ بنابراین، این هورمون نیز می‌تواند نقشی را در ایجاد این نوع میگرن ایفا کند.
محققان هنوز نتوانسته است بفهمند که چگونه کاهش یا نوسان سطح هورمون استروژن می‌تواند باعث تحریک میگرن شود. آن‌ها می‌دانند که گیرنده‌های استروژن روی رشته‌های عصبی سه‌قلو قرار دارند و این رشته‌های عصبی سه‌قلو مسئول انتقال اطلاعات مرتبط با درد میگرن به مغز هستند؛ بنابراین، عملکرد این رشته‌های عصبی ممکن است به تغییرات سطح استروژن حساس باشد.
محققان مکانیسم احتمالی دیگری را نیز پیدا کرده‌اند و آن این است که کاهش و نوسان سطح استروژن می‌تواند باعث کاهش سطح سروتونین شود. سروتونین نوعی ماده شیمیایی در مغز است که نقشی محافظی را در حملات میگرن ایفا می‌کند و عملکرد آن توسط هورمون استروژن بهبود می‌یابد.
بیشتر بخوانید: درمان میگرن با آرتی ام اس
انواع سردرد پریودی
انواع سردرد قاعدگی عبارت‌اند از:
- میگرن پریودی خالص: این نوع میگرن 2 روز پیش از شروع پریود آغاز میشود و 3 روز پس از شروع آن پایان می‌یابد
- میگرن مرتبط با قاعدگی: این نوع میگرن پیش از شروع پریود یا در زمان‌های دیگری از چرخه قاعدگی آغاز میشود
علائم سردرد قاعدگی
علائم این نوع سردرد که مشابه دیگر انواع میگرن است، عبارت‌اند از:
- سردرد ضربان‌داری که می‌تواند خفیف یا شدید باشد
- احساس گرمای شدید که باعث میشود عرق کنید یا احساس سرمای شدید که باعث میشود بلرزید
- حساسیت به نور، صدا یا بوها
- حساس شدن پوست سر
- ازدست‌دادن اشتها
- سرگیجه و تاری دید
- رنگ‌پریدگی پوست
- احساس خستگی
- حالت تهوع، استفراغ و درد در شکم
- اسهال یا تب که بسیار نادر هستند
روش های پیشگیری از سردرد پریودی
روشهای پیشگیری از این سردرد عبارت‌اند از:
- داروها: پزشک ممکن است از شما بخواهد داروهایی مانند فرواتریپتان، ناراتریپتان، سوماتریپتان، متیل ارگونوین، دی هیدروارگوتامین، منیزیم، فلوکستین، استرادیول و داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند ناپروکسن سودیم را هر روز بخورید و دوز آن‌ها را چند روز پیش از شروع قاعدگی افزایش دهید
- برنامه خوابی منظم: در ساعت مشخصی بخوابید و در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید
- ورزش منظم: سه بار در هفته و هر بار به مدت حداقل 30 دقیقه ورزش کنید
- نوشیدن آب کافی: حتما هر روز 8 لیوان آب بنوشید
- خوردن وعده‌های غذایی به‌صورت منظم: وعده‌های غذایی خود را زمان‌های مشخصی بخورید و از نخوردن یکی از وعده‌های غذایی خودداری کنید
- مدیریت استرس: از تکنیک‌های آرام‌سازی برای مدیریت استرس خود استفاده کنید
- اجتناب از محرک‌های غذایی مانند الکل و شکلات: اگر این محرک‌ها با نوسان سطح استروژن ترکیب شوند، ممکن است باعث ایجاد میگرن شوند. اطلاعات مرتبط با میگرن خود را یادداشت کنید تا بتوانید عوامل تحریک‌کننده میگرن خود را شناسایی کنید
روش های درمان سردرد پریودی
روشهای زیر می‌توانند به درمان سردرد پریودی و دیگر انواع میگرن‌ها کمک کنند:
دارو درمانی
پزشکان معمولا داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند کتوپروفن، ایبوپروفن، فنوپروفن کلسیم، ناپروکسن و نابومتون را برای درمان این سردرد تجویز می‌کنند. آن‌ها معمولا از شما می‌خواهند مصرف این داروها را سه یا دو روز پیش از شروع قاعدگی آغاز کنید و مصرف آن‌ها در طول قاعدگی قطع نکنید. ازآنجایی‌که این داروها را برای مدت کوتاهی مصرف می‌کنید، در بیشتر اوقات، با عوارض جانبی گوارشی آن‌ها روبه‌رو نخواهید شد.
همچنین پزشکان تریپتان‌ها (آگونیست‌های انتخابی گیرنده سروتونین) را برای درمان میگرن‌های حاد تجویز می‌کنند. تریپتان‌ها مانند آلموتریپتان، التریپتان، فرواتریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان و زولمیتریپتان می‌توانند سردردهای پریودی را پس از شروع آن‌ها متوقف کنند. پزشکان ممکن است داروهای زیر را نیز برای درمان این نوع سردردها تجویز کنند و از شما بخواهند مصرف آن‌ها دو یا سه روز پیش از شروع قاعدگی شروع کنید:
- ارگوتامین یا ترکیب مشابهی مانند متیل ارگونوین
- داروهای مسدودکننده بتا (بتا بلاکر) مانند پروپرانولول
- داروهای ضدتشنج مانند توپیرامات
- داروهای مسدودکننده کانال کلسیم مانند وراپامیل
- چسب، ژل یا قرص استروژن
- داروهای ضدبارداری: این داروها می‌توانند دفعات این سردردها را کاهش دهند
- دی هیدروارگوتامین
- کافئین
- داروهای مسکن
- کورتیکواستروئیدها
همچنین ازآنجایی‌که افراد در دوره قاعدگی خود اغلب دچار احتباس مایعات می‌شوند، پزشک ممکن است داروهای ادرارآور را برای پیشگیری از سردرد تجویز کند. اگر هیچ یک از داروهای ذکرشده در این بخش نتوانند کمکی به بهبود میگرن بکنند، پزشک دارویی به نام لوپرولید را تجویز خواهد کرد. این دارو می‌تواند روی سطح هورمون‌های شما تأثیر بگذارد.
با پزشک خود درباره عوارض جانبی هر یک از داروهایی که برای شما تجویز کرده است، صحبت کنید. درد، فشار و سنگینی در سینه، خشکی دهان، ضعف، سردردی که ناشی از قاعدگی نیست، احساس سوزش، خارش، بی‌حسی، گزگز، سرگیجه، حالت تهوع، بی‌خوابی و احساس گرما یا سرما از متداول‌ترین عوارض جانبی این داروها به شمار می‌روند.
استفاده از دم نوش ها
به احتمال زیاد، می‌دانید که از اشکال مختلف زنجبیل برای درمان حالت تهوع استفاده میشود؛ بنابراین، دم‌نوش زنجبیل می‌تواند گزینه مناسبی برای کاهش سردردهای میگرنی باشد. البته شواهد کافی برای اثربخشی این دم‌نوش وجود ندارد و ممکن است تأثیرات قابل توجهی را پس از مصرف آن مشاهده نکنید. دم‌نوش‌های زیر نیز می‌توانند به درمان سردرد پریودی کمک کنند:
- دم‌نوش بابونه: بابونه می‌تواند به کاهش التهاب و به‌تبع آن، به کاهش سردرد کمک کند
- دم‌نوش اسطوخودوس: اسطوخودوس می‌تواند به درمان انواع سردردها مانند سردرد میگرنی، اضطراب و افسردگی کمک کند
بیشتر بخوانید: علائم سردرد و حالت تهوع
استراحت و ماساژ سر
اگر به دنبال درمان خانگی سر درد پریودی می‌گردید، بهتر است بدانید که با استراحت‌کردن در اتاقی ساکت و تاریک میتوانید به بهبود میگرن خود کمک کنید؛ بنابراین، از مصرف موادی مانند الکل یا انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش که می‌توانند سردرد شما را بدتر کنند، خودداری کنید. همچنین بسته‌ای یخ را روی سر یا گردن خود بگذارید و عضلات گردن خود را به‌آرامی کشش دهید. با ماساژ سر نیز میتوانید به کاهش شدت علائم میگرن و دفعات آن کمک کنید.
همچنین بخوانید: سردرد هیپنیک چیست
چه زمانی برای سردرد پریودی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دارای شرایط زیر هستید، به پزشکی معتبر مراجعه کنید:
- اگر شدت و تعداد سردردها افزایش یافته است
- اگر الگوی سردرد شما تغییر کرده است
- اگر دچار عوارض جانبی جدیدی شده‌اید
- اگر داروها دیگر نمیتوانند کمکی به بهبود علائم بکنند
همچنین اگر علائم زیر را مشاهده می‌کنید، بلافاصله به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا، این علائم ممکن است علائم بیماری‌های خطرناکی باشند یا شما را با عوارض خطرناکی روبه‌رو کنند.
- ناگهان دچار سردرد می‌شوید
- احساس می‌کنید بدترین سردرد زندگی خود را تجربه می‌کنید
- سردردی را پس از آسیب به سرتان تجربه می‌کنید
- علائمی مانند مشکل در صحبت‌کردن، مشکل در حفظ تعادل، مشکلات بینایی، تشنج، احساس بی‌حسی یا گزگز را تجربه می‌کنید
درمان سردرد پریودی در کلینیک دکتر سلیمانی
پزشکان کلینیک دکتر سلیمانی به‌خوبی می‌دانند که میگرن‌های دوره قاعدگی می‌توانند چیزی فراتر از سردردی بد باشند و روی کیفیت زندگی شما به‌صورت قابل توجهی تأثیر بگذارند. پزشکان این کلینیک می‌توانند سردرد پریودی و دیگر انواع میگرن را به‌درستی تشخیص دهند و بهترین گزینه‌های درمانی را برای درمان آن‌ها به شما توصیه کنند. همین امروز میتوانید نوبتی برای ملاقات با پزشکان باتجربه و ماهر این کلینیک بگیرید تا درباره علائم خود و روشهای درمان با آن‌ها صحبت کنید.
برای درمان انواع سردرد می توانید به دکتر مریم سلیمانی متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
جمع‌بندی
سردرد پریودی به نوعی میگرن گفته میشود که زنان آن را دو یا سه روز پیش از دوره قاعدگی و چند روز پس از شروع آن تجربه می‌کنند. این نوع سردرد طولانی‌تر و شدیدتر از میگرن‌های دیگر است و می‌تواند به‌صورت قابل توجهی روی عملکرد فرد در خانه، محل کار یا مدرسه تأثیر بگذارد. متأسفانه، غیبت از کلاس یا انجام ناقص وظایف در محل کار، می‌تواند باعث افزایش استرس و ایجاد احساساتی مانند ناراحتی، اضطراب، خشم و احساس گناه شود.
شما مجبور نیستید این سردرد و احساسات ناشی از آن را هر ماه تحمل کنید. اگر برای درمان این سردرد به پزشکان معتبری مانند پزشکان متخصص سردرد کلینیک دکتر سلیمانی مراجعه کنید، آن‌ها از شما خواهند خواست داروهایی مانند تریپتان‌ها را با مشاهده علائم حملات میگرنی مصرف کنید یا مصرف داروهای پیشگیری‌کننده را دو یا یک روز پیش از شروع قاعدگی آغاز کنید. همچنین بهتر است از روشهای خانگی مانند استراحت در اتاقی تاریک و ساکت، ماساژ سر و دم‌نوش‌هایی مانند دم‌نوش زنجبیل برای بهبود میگرن قاعدگی خود استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا سردرد پریودی همیشه وجود دارد؟
خیر، عواملی مانند استرس، خواب و نامناسب و رژیم غذایی می‌تواند تاثیر گذار باشد
چرا برخی زنان سردرد پریودی دارند؟
سردردهای پریودی معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی ایجاد می‌شوند.
آیا غذاهایی وجود دارند که سردرد پریودی را تشدید کنند؟
بله، غذاهای حاوی کافئین، پنیرهای پرچرب، غذاهای نمکین و فرآوری شده می‌توانند سردرد پریودی را تشدید کنند.
سردرد پریودی چقدر زمان می‌برد؟
این نوع سردرد معمولاً در طول چرخه قاعدگی یا هفته قبل از پریودی (سندرم پیش از قاعدگی یا PMS) رخ می‌دهد و در برخی از زنان ممکن است پس از اتمام قاعدگی نیز ادامه یابد، که ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
2 دیدگاه. همین الان خارج شوید
بسیار ممنون از مطالب جامع
منم دچار چنین سردردهای میشم
اغلب در دوره اتمام قاعدگی و چند روز بعدش شدیدتر است
گلاب نیز تاثیر مثبتی بر این سردردها دارد؟
اغلب ماساژ درمانی، استفاده از دم نوش ها و دارو درمانی روش های بهتری هستند.