اگر برای شما هم این سوالات مطرح است که علت سرگیجه چیست؟ یا چرا سرگیجه میگیریم؟ باید بگوییم که به دلیل ماهیت مبهم سرگیجه و علل زمینهای گوناگون آن، تشخیص علت اصلی مشکل همواره آسان نیست. زیرا این کلمه برای توصیف حسهای مختلفی به کار میرود. برخی آن را بهصورت سبکی سر توصیف میکنند، درحالیکه برخی دیگر احساس چرخش محیط را دارند. یکی از علل ایجاد سرگیجه میتواند افت فشار باشد. در ادامه این مقاله انواع روشهای درمان خانگی سرگیجه را بخوانید.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه، احساس سبکی سر، عدم تعادل و چرخش محیط اطراف، مشکلی شایع است که تقریباً همه آن را تجربه کردهاند. اگرچه این اختلال معمولاً نشانهای از یک بیماری جدی نیست، اما میتواند احساسی ناخوشایند و گاه ناتوانکننده باشد و نیازمند بررسی است. در موارد نادر، سرگیجه میتواند نشانه یک بیماری جدیتر باشد و میتواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابلتوجهی کاهش دهد، مانند:
- سکته مغزی
- تومور مغزی
- ام اس
- بیماری پارکینسون
البته که با مراجعه به پزشک متخصص سردرد یا متخصص مغز و اعصاب میتوانید در کوتاهترین زمان ممکن درمان مشکل خود را پیدا کنید.
دلایل بروز سرگیجه
راستی علت سرگیجه چیست؟ علل مختلفی میتوانند زمینهساز سرگیجه باشند از جمله:
اختلال یا عفونت در گوش داخلی
از شایعترین علل سرگیجه بوده و اختلالاتی مانند عفونتها، ورم عصب دهلیزی یا آسیب به گوش داخلی، میتوانند تعادل را مختل کنند.
لابیرنتیت (Labyrinthitis)
التهاب درونی گوش داخلی که میتواند باعث سرگیجه، وزوز گوش، سردرد و کمشنوایی شود.
بیماری منیر (Meniere)
یک اختلال در گوش داخلی که باعث سرگیجه حاد، وزوز گوش، کمشنوایی و احساس پری در گوش میشود.
عوارض داروهای مختلف
برخی از داروها، مانند داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج، داروهای ضداضطراب، شلکننده عضلات، قرصهای خوابآور و داروهای فشارخون و… ممکن است عوارض جانبی مثل سرگیجه داشته باشند.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین B12، ویتامین D و آهن میتواند باعث سرگیجه شود.
بیماریهای قلبی
در بیماریهای قلبی مانند آریتمی یا عدم تنظیم منظم ضربان قلب و افت فشارخون به دلیل کاهش خونرسانی به مغز، افراد مبتلا وقتی حرکت سریعی مثل تغییر وضعیت از خوابیده به نشسته تغییر انجام میدهند، ممکن است دچار سرگیجه شوند.
میگرن
سردرد میگرنی نوعی سردرد شدید که میتواند با سرگیجه، سردرد، حالت تهوع، تاری دید و حساسیت به نور و صدا همراه باشد.
کمآبی بدن
وقتی بدن بهاندازه کافی آب و مایعات را دریافت نکند، فشارخون کاهش مییابد که میتواند باعث سرگیجه و علائم دیگری نظیر خستگی و عدم تمرکز و بیحالی شود.
افت فشارخون
کاهش ناگهانی فشارخون، خونرسانی به مغز را تحتتأثیر قرار میدهد و میتواند باعث سرگیجه، سبکی سر و غش شود. همچنین ممکن است با تاری دید، حالت تهوع و رنگپریدگی همراه باشد.
سندرم خستگی مزمن
افرادی که از این سندرم رنج میبرند، ممکن است علاوه بر خستگی مزمن، درد در مفاصل، سردرد با سرگیجه را نیز تجربه کنند.
افت قند خون
کاهش ناگهانی قند خون علاوه بر سرگیجه میتواند باعث احساس خستگی، لرزش دستوپا، بالارفتن ضربان قلب، تعریق و تاری دید شود.
اضطراب شدید
افرادی که از اضطراب شدید رنج میبرند، ممکن است علاوه بر سایر علائم مانند تنگی نفس، تپش قلب و تحریکپذیری، سرگیجه را نیز تجربه کنند.
سرگیجه در سفر
حرکت ناپایدار در سفر با کشتی، قایق یا حتی خودرو میتواند با سرگیجه و تهوع همراه باشد.
عوارض سرگیجه
حالا که دریافتیم علت سرگیجه چیست؟ باید بگوییم که سرگیجه میتواند عوارض مختلفی داشته باشد که شامل اختلال در تعادل و تمرکز بهخصوص در افراد مسن، احساس تاری دید، تهوع و استفراغ، سردرد، افزایش خطر تصادف یا افتادن و صدمات جسمی ناشی از آن بهخصوص هنگام رانندگی یا کار با ماشینآلات، افزایش اضطراب و استرس، کاهش کارایی در انجام فعالیتهای روزانه و مشکلات خواب و خستگی است.
برای برخی افراد، سرگیجه ممکن است اثرات روانی نیز داشته باشد و باعث افزایش استرس، اضطراب و افسردگی شود. در ضمن برخی از داروهایی که برای درمان سرگیجه استفاده میشوند میتوانند عوارض جانبی داشته باشند.
روش های پیشگیری و کاهش سرگیجه
برای پیشگیری و کاهش سرگیجه، میتوان اقداماتی انجام داد. اولین گام مهم، مراقبت از سلامتی عمومی بدن است که شامل مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کمبود آب، خواب کافی، تغذیه مناسب، خودداری از مصرف الکل و کافئین و انجام ورزش منظم برای تقویت سیستم عصبی و عضلانی میشود.
همچنین باید با استفاده از تکنیکهای تنفسی و آرامش ذهن، استرس و اضطراب را کاهش داد. مصرف غذاهایی که باعث تحریک سیستم گوارشی میشوند، مثل غذاهای چرب و فراوردههای لبنی، را به حداقل رساند. در ضمن بهتر است از تردد در مکانهای شلوغ و پر سروصدا دوری کرد.
درمان خانگی سرگیجه
در برخی موارد، میتوان با اقداماتی ساده در خانه، علائم سرگیجه را تا زمان مراجعه به پزشک، کاهش داد. برخی از روشهای درمان سرگیجه در خانه عبارتاند از:
نوشیدن آب
آب به حفظ حجم خون، کنترل فشارخون و حفظ تعادل مایعات در بدن کمک میکند. افزایش مصرف آب میتواند به بهبود عملکرد سیستم عصبی و عضلانی کمک کند. بهتر است در طول روز و همچنین در شرایطی که فعالیت بدنی زیادی انجام میدهید، مصرف آب را افزایش دهید.
سبک زندگی سالم
تغییرات در سبک زندگی میتواند به کاهش خطر و پیشگیری از سرگیجه و همچنین بهبود علائم آن در برخی موارد کمک کند. فعالیت بدنی منظم، مصرف غذاهای سالم و متنوع، استراحت کافی و مدیریت استرس در کاهش خطر سرگیجه و افزایش عملکرد سیستم عصبی مفید است. فعالیتهایی مانند پیادهروی، یوگا و تمرینات تنفسی و همچنین، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها و مواد مغذی به حفظ سلامتی عمومی و کاهش احتمال سرگیجه کمک میکنند.
رژیم غذایی مناسب
برخی از تغییرات در رژیم غذایی میتواند به پیشگیری و درمان سرگیجه کمک کند. در این رژیم غذایی، تأکید بر مصرف مواد غذایی سالم و متنوع است. مثلاً کمبود آهن و ویتامین B12 باعث کمخونی و نهایتاً منجر به سرگیجه میشود.
کمبود پتاسیم و منیزیم هم نیز ممکن است منجر به افت فشارخون، عدم تنظیم تعادل و عملکرد عصبی و سرگیجه شود. پس بهتر است مصرف مواد غذایی مانند پروتئینهای سالم از جمله مرغ، ماهی، لوبیا، تخممرغ، محصولات لبنی غیر چرب و سبزیجات برگ سبز (حاوی آهن و ویتامین B۱۲)، موز، سیبزمینی، گوجهفرنگی و اسفناج (حاوی پتاسیم)، بادام، اسفناج، آووکادو و موز (حاوی منیزیم) را حتماً در رژیم غذایی خود بگنجانید.
در ضمن از مصرف غذاهای فراوری شده و غذاهای شور تاحدامکان خودداری کنید. غذاهای فراوری شده غالباً حاوی سطح بالایی از سدیم و چربیهای ناسالم هستند که میتوانند عاملی برای سرگیجه باشند. مواد غذایی شور هم میتواند باعث افزایش فشارخون و سرگیجه شود.
دوش نگرفتن با آب داغ
دوشگرفتن با آب داغ نیز احتمال دارد باعث گشادشدن عروق خونی و کاهش فشارخون شود. این امر ممکن است به طور موقت باعث سرگیجه یا بدتر شدن علائم سرگیجه در برخی افراد شود. به همین دلیل، توصیه میشود که از دوشگرفتن با آب داغ خودداری کرده و بهجای آن از آب ولرم استفاده کنید، بهویژه اگر دارای سابقه سرگیجه هستید.
ماساژ
ماساژ نیز یک روش درمان خانگی برای سرگیجه است. ماساژ ملایم و آرامشبخش در نقاطی مانند نقاط طب فشاری و همچنین در نقاط متمرکز در محدوده گردن و شانهها به شلشدن عضلات، کاهش تنش عضلانی و افزایش جریان خون عضلات این ناحیه کمک میکند. برای انجام ماساژ صاف و روان توصیه میکنیم از روغن یا لوسیون ماساژ (روغن کنجد بسیار توصیه میشود) و حرکات ملایم و دایرهای استفاده کنید.
عدم حرکت هنگام سرگیجه شدید
درصورتیکه سرگیجه بهشدت شما را تحتتأثیر قرار داده است و احساس میکنید قادر به حرکت نیستید، بهتر است حرکت نکنید و در یک مکانی ثابت و ایمن قرار بگیرید. حرکتکردن در این مواقع میتواند باعث بدتر شدن علائم سرگیجه مانند حالت تهوع و استفراغ شود و خطر افتادن و صدمه دیدن را افزایش دهد. اگر سرگیجه شدید دارید، در صورت امکان، بنشینید یا دراز بکشید و سر خود را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید.
استفاده از گیاهان سنتی و دمنوش ها
استفاده از برخی گیاهان سنتی و دمنوشها ممکن است بهعنوان درمان فوری سرگیجه مورداستفاده قرار گیرند. دمنوش برخی از گیاهان سنتی مانند زنجبیل، نعناع، بابونه، جنسینگ، ریحان و آویشن یا بوکردن عطر گل محمدی در خواب ممکن است باعث آرامش و تسکین علائم سرگیجه شوند. اما قبل از استفاده از هر گونه گیاهان سنتی یا دمنوش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید، بهخصوص اگر شما دارای بیماریهای مزمن هستید یا داروهای دیگری مصرف میکنید، زیرا برخی از گیاهان ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند.
چه زمانی برای سرگیجه به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه سرگیجه، بهخصوص اگر سرگیجه شما شدید است یا بیش از چند روز طول میکشد، یا اگر با علائم دیگری مانند افتادن، غشکردن، گردن درد، تب شدید، تاری دید، دوبینی، مشکل در صحبتکردن، بیحسی یا سوزنسوزنشدن دستوپا، ضعف یا بیحسی در یک طرف بدن همراه است، یا اگر احساس سبکی سر یا عدم تعادل دارید و سرگیجه شما با فعالیت بدتر میشود، مراجعه به پزشک ضروری است.
همچنین اگر سرگیجه شما در اثر مصرف دارو ایجاد میشود، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم، معاینه فیزیکی و انجام آزمایشهای لازم، میتواند علت سرگیجه را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
درمان سرگیجه در کلینیک مغز و اعصاب دکتر سلیمانی
درمان سرگیجه در کلینیک مغز و اعصاب دکتر سلیمانی بهصورت تخصصی توسط متخصصان مجرب، جدیدترین روشهای درمانی و تجهیزات پیشرفته و با استفاده از روشهای پزشکی متناسب با وضعیت هر بیمار انجام میشود.
پس از ارزیابی دقیق و تشخیص صحیح اینکه علت سرگیجه چیست؟ درمان مناسب از جمله تجویز داروها، توصیههای رژیمی و تغذیهای و در صورت لزوم، انجام فیزیوتراپی یا تمرینات توانبخشی با صلاحدید دکتر مریم سلیمانی یا پزشکان فعال در این کلینیک اعمال میشود. در برخی موارد، ایشان ممکن است آزمایشاتی مانند نوار مغزی (EEG)، نوار عصب و عضله (EMG)، تست شنوایی، تست تعادل و تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن را نیز درخواست کنند تا علت دقیق سرگیجه را مشخص و درمان مناسب را تعیین کنند.
جمعبندی
امیدواریم با خواندن این مطلب کاملا دریافته باشید که علت سرگیجه چیست؟ با امید به بهبودی و سلامتی شما، توصیه میشود که در صورت تکرار یا شدت علائم سرگیجه، به پزشک مراجعه و مشاوره حرفهای دریافت کنید. به یاد داشته باشید که پیگیری منظم و انجام توصیههای پزشکی میتواند به بهبودی و کاهش خطرات مرتبط با سرگیجه کمک کند.
