سردرد خوشه‌ای یا cluster headache به درد شدید، ناگهانی و یک‌طرفه سر گفته می‌شود که معمولاً هنگام خواب رخ می‌دهد و طی ۱۵ دقیقه اول، شدت درد روند صعودی دارد. البته این بیماری چندان رایج نیست و خطرات جدی و نگران‌کننده‌ای در پی ندارد؛ اما اگر به هر دلیلی شما هم جزو مبتلایان سردرد خوشه‌ای هستید، بهتر است تا پایان این مطلب با ما همراه شوید و راهکارهای لازم برای درمان آن را بشناسید.
تشخیص سردرد خوشه ای
به‌طورکلی سردرد خوشه‌ای علائم مختلفی دارد که یکی از شایع‌ترین آن‌ها، شروع ناگهانی درد یک‌طرفه و ضربان‌دار است. بااین‌حال تا به امروز روش خاصی مانند تصویربرداری یا آزمایش خون و… برای تشخیص دقیق این بیماری ابداع نشده است، اما پزشک می‌تواند با انجام معاینات بالینی و بررسی شرح‌حال بیمار، ابتلای او به این عارضه را تشخیص دهد. در ضمن، پزشکان برای اینکه مطمئن شوند سردردهای خوشه‌ای از بیماری جدی دیگری نشأت نمی‌گیرد، آزمایش ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن مغز را تجویز می‌کنند تا با بررسی نتایج آن، تأیید کنند که سردردهای مربوطه علت خاص دیگری مانند تومور مغزی یا آسیب‌های عصبی و… ندارد. در برخی مواقع معاینات چشمی هم انجام می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که این سردرد، ناشی از بیماری‌های چشمی نباشد.
جهت درمان انواع سردرهای ناشی از شرایط مختلف حتما از متخصص سردرد خوب کمک بگیرید.
روش های درمان سردرد خوشه ای چیست؟
خوشبختانه سردرد خوشه‌ای خطرات جدی و آسیب‌های جانی در پی ندارد، اما در لحظه‌ای که فرد به آن مبتلا می‌شود؛ بسیار آزاردهنده است و آرامش روان او را با اختلالات شدیدی مواجه می‌سازد. به همین دلیل، بهتر است با روش‌های خانگی و طبیعی یا حتی مصرف دارو زیر نظر پزشک، درد ناشی از این عارضه را تاحدامکان کنترل کنید. علاوه بر این، شما می‌توانید با تغییر سبک زندگی خود و داشتن رژیم غذایی سالم، ترک مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی، انجام ورزش‌های آرامش‌بخش از بروز این عارضه به میزان قابل‌توجهی، خودداری کنید.
علائم سردرد خوشه ای
مهم‌ترین علائم سردرد خوشه‌ای به شرح زیر است:
- حالت تهوع و گرفتگی عضلات سر به همراه آبریزش بینی
- شروع ناگهانی سردرد شدید حین خواب، به‌طوری‌که سبب بیداری می‌شود
- قرمزی چشم، ریزش ناگهانی اشک و کوچکی مردمک‌ها
- درد یک‌طرفه و ضربان‌دار که معمولاً در اسراف چشم نیز احساس می‌شود
- تداوم سردرد به مدت ۱_۲ ساعت
انواع درمان سردرد خوشه ای
پس از بررسی علائم و روش‌های تشخیص سردرد خوشه‌ای، حالا نوبت آن است تا مروری بر راهکارهای طبیعی و دارویی درمان این بیماری داشته باشیم.
درمان طبیعی سردرد خوشه ای
برای تسکین درد ناشی از عارضه سردرد خوشه‌ای، روش‌های خانگی و طبیعی مختلفی وجود دارد که در ادامه به چند مورد از مؤثرترین راهکارهای مربوطه اشاره خواهیم کرد.
- چای بابونه: ۳_۴ مرتبه در روز، یک فنجان دم‌نوش بابونه را به همراه مقداری عسل (حدود ۱ قاشق چایخوری) میل کنید تا از علائم این بیماری رها شوید
- بخار سرکه سیب: یک کاسه را با آب جوش پر کنید و ۱/۴ فنجان به آن سرکه سیب بیفزایید. سپس روی سرتان یک حوله بیندازید و صورتتان را به مدت ۱۰_۱۵ دقیقه، در معرض بخار سرکه سیب قرار دهید
- منیزیم: با مصرف روزانه ۳۰۰_۴۰۰ میلی‌گرم منیزیم می‌توان تا حدودی درد ناشی از عارضه سردردهای خوشه‌ای را بهبود بخشیدالبته بهتر است یا پزشک خود دراین‌خصوص مشورت کنید
- یوگا: انجام مدیتیشن و یوگا به دلیل حس آرامشی که در بدن ایجاد می‌کند، تا حدودی بر کاهش علائم سردردهای خوشه‌ای اثرگذار است
- مصرف آب: با مصرف آب به میزان کافی (حدود ۷_۸ لیوان در طول روز) علاوه بر درمان سردرد، از بروز سایر بیماری‌ها نیز پیشگیری خواهید کرد
- روغن نعنا: ۳ قطره روغن نعنا را با یک قاشق چایخوری روغن حامل مانند روغن‌زیتون یا بادام ترکیب کنید و روی شقیقه خود را با آن ماساژ دهید
- فیزیوتراپی: با شرکت در جلسات فیزیوتراپی و انجام روش‌های کایروپراکتیک، ماساژدرمانی و… می‌توان درد ناشی از این عارضه را بهبود بخشید
- گرما/ سرمادرمانی: با کمپرس آب یخ یا آب گرم (بسته به مزاج و طبیعت خود) می‌توانید دردهای موضعی مختلف را در بدن خود تسکین دهید. معمولاً سرمادرمانی سبب بی‌حسی و گرمادرمانی موجب کاهش گرفتگی و اسپاسم می‌شود
بیشتر بخوانید: درمان میگرن با آرتی ام اس
درمان سردرد خوشه ای با دارو
درمان سردرد خوشه ای با دارو به‌عنوان یک روش رایج مورداستفاده قرار می‌گیرد. برخی از داروهای مصرفی برای درمان این بیماری به شرح زیر است.
ورپامیل
ورپامیل داروی اصلی درمان و پیشگیری از سردرد خوشه‌ای است که به شکل قرص، براساس میزان تجویز پزشک، روزانه طی چند نوبت مصرف می‌شود. یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو، بروز مشکلات قلبی است، به‌همین‌دلیل در مصرف این دارو باید جوانب احتیاط را رعایت کنید و بدون تجویز پزشک، از مصرف خودسرانه آن بپرهیزید. ضمناً اگر به بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا هستید، حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید تا یک تست نوار قلب نیز برایتان تجویز کند. از سوی دیگر، اگر ورپامیل در پیشگیری و بهبود این عارضه اثربخش نباشد، پزشک داروهای دیگری تجویز خواهد کرد که در ادامه به معرفی هر کدام خواهیم پرداخت.
اکتروتاید/ ساندوستاتین
اکتروتاید معمولاً مصرف چندانی نسبت به سایر داروهای پرکاربرد ندارد، اما گاهی پزشکان باتوجه‌به وضعیت بیمار، ممکن است برای درمان عارضه سردرد خوشه‌ای، آن را تجویز کنند. داروی مذکور معمولاً به دو شکل قرص و آمپول در دسترس است و عملکردی شبیه به هورمون‌های بدن دارد. مهم‌ترین توصیه ما در رابطه با اکتروتاید این است که از مصرف خودسرانه آن در دوزهای مختلف بپرهیزید و حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید، زیرا عوارض جانبی متعددی از قبیل مشکلات گوارشی، نوسانات قند خون، اختلال در عملکرد کیسه صفرا و… را در پی دارد.
ماسک اکسیژن
همان‌طور که احتمالا می‌دانید، تنفس اکسیژن در مقادیر نسبتاً بالا سبب افرایش این مولکول‌ها در خون می‌شود و فرایند تنفس سلولی و رسانِش مواد مغذی موردنیاز سلول‌ها با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد. به‌این‌ترتیب، بیمار حس آرامش موقت را تجربه می‌کند و شدت سردردی که دارد، کاهش می‌یابد. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که انجام روش مذکور بدون نظارت پزشک، ممکن است عوارض جانبی پرخطری به همراه داشته باشد و هرگز از جانب ما توصیه نمی‌شود.
لیدوکایین
معمولاً تزریق لیدوکایین سبب بی‌حسی موضعی در بیماران می‌شود و عوارض سردرد را به‌صورت موقت بهبود می‌بخشد. با اینکه اثرات این روش چندان قابل توجه نیست، اما هنوز هم در بهبود درد ناشی از این عارضه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سوماتریپتان
سوماتریپتان برای تسکین عوارض ناشی از سردردهای میگرنی و خوشه‌ای حاد تزریق می‌شود؛ اما در پیشگیری از بروز آن‌ها کاربرد چندانی ندارد. برخی بیماران اظهار داشته‌اند که پس از مصرف داروی مذکور، اثرات حمله میگرنی و خوشه‌ای حاد به صورت موقت درمان شده است و توانسته‌اند به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. در ضمن فراموش نکنید که سوماتریپتان یک مسکن معمولی نیست، بلکه تنها کاربرد آن تسکین موقت عوارض ناشی از سردردهای مختلف است.
بیشتر بخوانید: سردرد ناشی از آلرژی چیست؟
پردنیزون
پردنیزون یکی از داروهای گلوکوکورتیکوئیدی است که سبب کاهش التهاب و تسکین سردرد می‌شود. نحوه عملکرد داروی مذکور به این صورت است که واکنش‌های سیستم ایمنی بدن را در مقابله با دردهای عضلانی و اسکلتی کاهش می‌دهد و در همین راستا، بیمار درد کمتری احساس می‌کند. البته این دارو عوارض متعددی به همراه دارد و مصرف خودسرانه آن در دوزهای غیر متعارف سبب خونریزی معده خواهد شد. به‌همین‌دلیل اکیداً توصیه می‌کنیم که از مصرف این دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید. ضمناً در جدول می‌توانید به طور خلاصه، نحوه اثربخشی هر یک از داروهای مذکور را در بهبود عوارض ناشی سردردهای خوشه‌ای مشاهده کنید:
|
دارو |
نوع تاثیر |
|
ورپامیل |
کاهش فشارخون و شل‌شدن رگ‌ها |
|
اکتروتاید/ ساندوستاتین |
تسکین درد |
|
ماسک اکسیژن |
حس سرخوشی و عدم احساس درد |
|
لیدوکایین |
تسکین درد موضعی |
|
سوماتریپتان |
انقباض رگ‌های خونی مغز |
|
پردنیزون |
کاهش التهابات و درد |
درمان سردرد خوشه ای در کلینیک مغز و اعصاب دکتر سلیمانی
از جمله سایر روش‌های درمان سردرد خوشه ای، مراجعه به یک کلینیک مغز و اعصاب معتبر و عمل به توصیه‌های پزشک متخصص است. مسلماً در این صورت می‌توانید روند درمان موفقیت‌آمیزتری داشته باشید. زیرا پزشک با بررسی نتایج اسکن مغز، از محل دقیق و علت این عارضه مطلع می‌شود و بهترین شیوه را جهت تسریع فرایند درمان، در دستور کار قرار می‌دهد. در این میان، کلینیک دکتر سلیمانی هم به‌عنوان یکی از مراکز معتبر مغز و اعصاب در تهران، همواره آماده ارائه خدمات درمانی به بیماران محترم است.
این مرکز از سال ۱۳۹۵ در تهران_ خیابان ولیعصر، فعالیت خود را آغاز کرد و خوشبختانه به دلیل رفتار مناسب با بیمار، داشتن تجهیزات پیشرفته و بهره‌گیری از تجارت کادر پزشکی منتخب، تا به امروز توانست از جانب بیماران خود در لیست بهترین کلینیک‌های مغز و اعصاب تهران قرار بگیرید. پس اگر شما هم قصد دارید دوره درمان عارضه سردرد کلاستری خود را در یک مرکز معتبر و خوش سابقه سپری کنید، می‌توانید از طریق شماره تلفن 02188201440 یا 09309607633 با کلینیک دکتر مریم سلیمانی تماس بگیرید و اقدامات لازم را جهت مراجعه حضوری و رزرو نوبت انجام دهید.
جمع‌بندی
در این مطلب به بررسی ماهیت سردرد خوشه‌ای پرداختیم و دانستیم که چه عواملی سبب درمان این عارضه می‌شوند. امیدواریم توانسته باشیم گام مؤثری در جهت افزایش اطلاعات شما عزیزان برداریم و پاسخگوی سؤالاتتان شویم. لطفاً شما هم تجربیات و نظرات خود را دراین‌خصوص با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.
