تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از 90 درصد از مردم جهان در طول عمر خود حداقل برای یک‌بار هم که شده، سنگینی سر را تجربه می‌کنند. سنگین شدن سر اگر خفیف باشد، مشکل خاصی نیست؛ اما اگر به‌طور مداوم اتفاق بیفتد و زندگی روزمره افراد را مختل کند، جای نگرانی دارد و حتما باید علت اصلی آن با بررسی پزشک مشخص شود. در این مقاله قصد داریم درباره علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلندشدن، نحوه تشخیص علت سرگیجه و سنگینی سر و درمان علائم سنگینی در سر صحبت کنیم. اگر جزء افرادی هستید که مدام با مشکل سنگینی در سر دست‌وپنجه نرم می‌کنید، لطفا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن چیست؟
افرادی که هنگام بلندشدن با سرگیجه ناگهانی مواجه می‌شوند، باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنند تا پزشک متخصص معز و اعصاب بعد از آزمایش‌های لازم، اصلی‌ترین علت سنگینی سر و چشم آنها را تشخیص دهد. دلایل مختلفی در بروز بیماری احساس سنگینی در سر نقش دارند که در ادامه با مهم‌ترین دلایل آشنایتان خواهیم کرد:
استرس، اضطراب، افسردگی و سردردهای تنشی
یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین دلایل احساس سنگینی در سر ابتلای افراد به اضطراب و استرس است. استرس نقش بسیار مهمی در بروز سردردهای تنشی دارد. این نوع سردرد به سر فشار وارد کرده و باعث سنگینی آن میشود. درد ناشی از سردردهای تنشی به‌صورت خفیف تا شدید بروز پیدا می‌کند. بیش از 42 درصد از افراد در جوامع مختلف به دلیل ضعیف‌بودن بدن، اضطراب، استرس و افسردگی سردردهای تنشی و علائم ناشی از آن شامل تعریق زیاد، بالارفتن تعداد ضربات قلب، عدم تمرکز کافی، سفت‌شدن عضلات گردن و پوست سر و ایجاد سنگینی و فشار در سر را تجربه می‌کنند.
ابتلا به سردرد میگرنی
یکی دیگر از عواملی که به‌عنوان علت سنگینی سر و چشم معرفی میشود، ابتلا به سردرد میگرنی است. سردرد میگرنی یک درد ضربان‌دار است که معمولا باعث تیرکشیدن یک طرف سر میشود. از مهم‌ترین علائم این نوع سردرد می‌توان به مواردی مانند سنگین شدن سر، خستگی، سفتی گردن، حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، گرگز دست و پا و سرگیجه اشاره کرد. در اغلب اوقات میگرن با علائم هشداردهنده آغاز میشود و درد آن به مرور زمان عود می‌کند. هنوز علت اصلی میگرن شناخته نشده است؛ اما فاکتورهای محیطی و ژنتیکی در شروع بروز این نوع سردرد در دوران نوجوانی و جوانی بی‌تاثیر نیستند.
سردردهای سینوسی ناشی از عفونت سینوس‌ها
در برخی از افراد علت سنگینی سر و بی حالی ابتلا به سردردهای سینوسی ناشی از عفونت سینوس‌ها است. به عفونی‌شدن سینوس‌ها در اصطلاح سینوزیت گفته میشود. سینوس‌ها حفره‌هایی هستند که در ناحیه پشت چشم‌ها، پیشانی، بینی و گونه‌ها قرار دارند و در اثر ابتلا به آنفلونزا، سرماخوردگی و آلرژی عفونی و ملتهب می‌شوند. التهاب سینوس منجر به ایجاد مخاط اضافی در این ناحیه از سر شده و به سر فشار وارد می‌کند. وارد شدن فشار به سینوس‌ها با علائمی مانند سنگینی سر، کیپ‌شدن بینی و سردرد همراه است.
ابتلا به اختلال دهلیزی
یکی دیگر از دلایلی باعث ایجاد احساس سنگینی در سر میشود، ابتلا به اختلال دهلیزی در گوش داخلی است. به بخش‌هایی از گوش داخلی و مغز که باعث کنترل تعادل بدن و حرکات چشم میشود، سیستم دهلیزی می‌گویند. گاهی اوقات در اثر ابتلا به بیماری منیز به‌عنوان یک نوع اختلال دهلیزی افراد در سر خود سنگینی حس می‌کنند. از دیگر علائم اختلال دهلیزی می‌توان به مواردی مانند از دست دادن شنوایی، تلوتلو خوردن هنگام راه‌رفتن، سرگیجه، چرخش محیط، وزوز یا زنگ‌زدن گوش اشاره کرد.
واردشدن ضربه به سر، مغز و پوست سر
درصورت واردشدن هر گونه ضربه به سر، مغز و پوست سر در اثر تصادف یا حوادث ورزشی افراد دچار علائمی مانند گیجی، تاری دید، ازدست‌دادن حافظه، خواب‌آلودگی، سرگیجه، مشکلات تعادل، حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، عدم تعادل و غیره میشود این علائم در نهایت منجر به سنگین شدن سر خواهد شد. برای جلوگیری از بروز این مشکل درصورت واردشدن هرگونه ضربه به سر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عفونت و گرفتگی گوش
یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که در گوش انسان‌ها ایجاد میشود، عفونت و گرفتگی گوش است. عواملی مانند عفونت گوش داخلی و بیرونی، فشار جوی داخل گوش، پاره‌شدن پرده گوش منجر به عفونت و گرفتگی گوش می‌شوند. افراد مبتلا به این بیماری به‌صورت مداوم در یک طرف سر و شقیقه‌های خود احساس سنگینی می‌کنند.
دیگر دلایل احساس سنگینی در سر عبارت‌اند از: آلرژی یا حساسیت فصلی، سرگیجه و دوران سر، خستگی ناشی از بیماری‌های کبدی، سرطان، اختلالات عصبی، دیابت، بیماری‌های قلبی و سندروم خستگی مزمن، تومور مغزی، آنوریسم مغزی، کم آبی بدن، گرسنگی، سوء تغذیه، فشارخون بالا، کم‌خونی، عفونت دندان، مصرف برخی از داروها، مننژیت، سکته یا حمله‌های ایسمیک مغزی و کم‌کاری تیروئید.
تشخیص سرگیجه و سنگینی در سر
در بسیاری از مواقع سنگینی در سر نیاز به تشخیص و درمان خاصی ندارد و بعد از مدتی خودبه‌خود برطرف میشود. درصورت تداوم علائم باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود. پزشکان برای تشخیص سرگیجه و سنگینی سر از روشهای زیر استفاده می‌کنند:
بررسی سابقه پزشکی بیمار
اولین و رایج‌ترین روشی که پزشک برای تشخیص سرگیجه و سنگینی در سر به‌کار می‌برد، بررسی سابقه پزشکی بیمار از طریق پرس‌وجو درباره مدت زمان شروع علائم و محرک‌ها است.
معاینه فیزیکی بیمار
پزشک بعد از بررسی سابقه پزشکی با استفاده از چند تست مختلف بیمار را به‌صورت فیزیکی معاینه می‌کند تا به‌خوبی بتواند میزان تعادل و هماهنگی بدن او را هنگام سرگیجه و احساس سنگینی در سر مورد ارزیابی قرار دهد.
تجویز آزمایش‌های خون
یکی دیگر از روشهای تشخیص علائم سنگینی در سر تجویز آزمایش‌های خون است. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان به مشکلاتی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، کم‌خونی، عفونت و غیره پی برد. این بیماری‌ها نیز در بروز سرگیجه و سنگینی در سر نقش دارند.
روشهای تصویربرداری
تجویز روشهای تصویربرداری شامل روش سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی نیز در تشخیص سرگیجه و سنگینی سر کاربرد دارد. با استفاده از تصویربرداری می‌توان مشکلات مربوط به گوش داخلی و مشکلات ساختاری مغز را تشخیص داد.
تجویز ویدیو هد ایمپالس تست
پزشک برای ثبت حرکات چشم به‌صورت آهسته از روش ویدیونیستاگموگرافی و برای ثبت حرکات چشم به‌صورت سریع از روش ویدیو هد ایمپالس تست استفاده می‌کند. با کمک این روش‌ها می‌توان عملکرد گوش داخلی را مورد ارزیابی قرار داد و در صورت وجود مشکل در گوش داخلی به علت سرگیجه پی برد.
درمان علائم سرگیجه و سنگینی سر
سرگیجه و سنگینی سر با علائم و نشانه‌هایی مانند سردرد ضربان‌دار، تهوع، استفراغ، دوبینی، تاری دید، حساسیت به صدا، نور و بو، کاهش انرژی، عدم تعادل، مشکلات تمرکز، درد مبهم در سر، اسهال، تپش قلب، بی‌خوابی، درد در قفسه سینه، تعریق زیاد و غیره همراه است. پزشک برای درمان این علائم ابتدا باید به علت اصلی این مشکل پی ببرد و سپس باتوجه‌به علت روش مناسبی را برای درمان تجویز کند. از رایج‌ترین روشهای درمان سنگینی سر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجویز داروهای ضددرد و تریپتان برای درمان میگرن
- تغییر موقعیت سر با مانور حرکتی سی‌آرپی‌ام
- تجویز داروهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسن و آسپرین
- تجویز داروهای شل‌کننده عضلانی، ضد افسردگی و ضد تشنج برای درمان سردردهای تنشی
درمان‌های خانگی برای برطرف‌کردن این مشکل نیز عبارت‌اند از:
- خواب خوب شبانه
- چرت‌زدن
- استفاده از رژیم غذایی حاوی فیبر
- عدم واردکردن فشار به چشم‌ها
- نوشیدن آب‌لیمو با زنجبیل
- جلوگیری از یبوست
- استنشاق چوب زردچوبه یا نوشیدن آن
- مدیتیشن و غیره
جمع‌بندی
در این مقاله از دکتر سلیمانی در مورد سنگینی سر و علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن صحبت کردیم. موارد مختلف را بررسی کردیم و از دلایل و راه‌های تشخیص و درمان گفتیم. از اینکه برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه ما را انتخاب کردیم، بسیار خرسندیم و پیشنهاد می‌کنیم اگر با چنین مشکلاتی مواجه هستید، حتما از طریق راه‌های ارتباطی درج شده در سایت، با مطب دکتر سلیمانی تماس بگیرید و رزرو نوبت ثبت کنید.
سوالات متداول
1. علت سرگیجه ناگهانی چیست؟
از مهم‌ترین علل سرگیجه ناگهانی و احساس سنگینی سر می‌توان مواردی مانند سردردهای تنشی، سردرد میگرنی، سردردهای سینوسی، اختلال دهلیزی، ضربه مغزی، عفونت و گرفتگی گوش و غیره را نام برد.
2. آیا سنگینی سر نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
اگر احساس سنگینی در سر مدت زمان تداوم نداشته باشد، نیازی نیست به پزشک مراجعه کنید؛ اما درصورت ادامه‌دارشدن علائم حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
3. سنگینی سر در خانه و بدون مراجعه به پزشک قابل است؟
با استفاده از درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب‌لیمو با زنجبیل، استفاده از رژیم غذایی حاوی فیبر برای جلوگیری از یبوست، استنشاق زردچوبه یا نوشیدن آن و مدیتشن نیز می‌توان احساس سنگینی در سر را درمان کرد.
