آیا به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا هستید و دچار عوارض جانبی داروهای تجویزشده شده‌اید؟ تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که درمان اسکیزوفرنی با rtms که روشی غیرتهاجمی و با عوارض جانبی نادر است، امکان‌پذیر است. در ادامه این مطلب از سایت دکتر مریم سلیمانی، توضیح می‌دهیم که بیماری اسکیزوفرنی و اثرات rtms بر آن چیست و مزایا و معایب این روش درمانی را معرفی می‌کنیم تا به شما کمک کنیم بهترین تصمیم را برای بهبود سلامت روان خود بگیرید.
بیماری اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی معمولا شامل هذیان (باورهای نادرست)، توهمات شنیداری و دیداری، رفتار غیرعادی و افکار و گفتار آشفته است. افراد مبتلا به این بیماری معمولا شکاک هستند و صداهایی را می‌شوند. برای مثال، آن‌ها تصور می‌کنند کسی ذهنشان را کنترل می‌کند و می‌خواهد به آن‌ها آسیب برساند.
این بیماری می‌تواند زندگی فرد را به‌صورت قابل توجهی مختل کند و رفتن به مدرسه یا محل کار، برنامه‌ریزی، تعامل با دیگران و تکمیل فعالیت‌های روزانه یا مراقبت از خود را برای فرد دشوار سازد؛ ولی، خوشبختانه، درمان اسکیزوفرنی با rtms، ترکیبی از داروها، تراپی یا حمایت اجتماعی امکان‌پذیر است؛ بنابراین، افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند بیماری خود را مدیریت کنند و زندگی رضایت‌بخشی را داشته باشند.
معرفی rTMS و اثرات آن بر اسکیزوفرنی
rtms یا تحریک مغناطیسی مکرر مغز، روشی غیرتهاجمی است که از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی مغز استفاده می‌کند. پزشکان معمولا از این روش برای درمان اسکیزوفرنی، افسردگی و اختلالات روانی دیگر استفاده می‌کنند. در این روش، متخصص مغز و اعصاب یک سیم‌پیچ الکترومغناطیسی بزرگ را روی سر بیمار در نزدیکی پیشانی قرار می‌دهد. این سیم‌پیچ الکترومغناطیسی پالس‌های مغناطیسی را به سمت مغز ارسال می‌کند تا سلول‌های عصبی را در بخش‌هایی از مغز که مسئول کنترل خلق و افسردگی هستند، تحریک کند.
تحقیقات نشان می‌دهند که rtms می‌تواند حافظه آینده‌نگر رویدادمحور را در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به‌صورت قابل توجهی بهبود دهد؛ ولی، نمی‌تواند کمکی به بهبود حافظه آینده‌نگر زمان‌محور کند. منظور از حافظه آینده‌نگر رویدادمحور، به‌خاطرآوردن انجام کاری پس از رویداد خاصی مانند خوردن داروها پس از خوردن غذا است. همچنین منظور از حافظه آینده‌نگر زمان‌محور، به‌خاطرآوردن انجام کاری در زمان خاصی مانند خوردن داروها در ساعت 4 بعدازظهر است.
تحقیقات نشان می‌دهند که اگر rtms با مداخلات روان‌شناختی ترکیب شود، می‌تواند به بهبود علائم این بیماری به‌صورت قابل توجهی کمک کند. همچنین ترکیب 10 جلسه rtms با رفتاردرمانی شناختی، می‌تواند نتایج بالینی را به‌صورت قابل توجهی بهبود دهد.
برای انجام rTMS در کلینیک دکتر مریم سلیمانی روی مرکز rTMS کلیک کنید.
نحوه عملکرد rTMS برای درمان
تحقیقات نشان می‌دهند که علائم منفی اسکیزوفرنی ممکن است به کمبود دوپامین در بخش قشر پیش‌پیشانی و کاهش فعالیت لوب پیشانی مرتبط باشند. تحقیقات دیگری نشان می‌دهند که تحریک مغناطیسی مکرر مغز با فرکانس بالا ممکن است بتواند تحریک‌پذیری قشر مغز را افزایش دهد و آزادسازی دوپامین را تنظیم کند؛ بنابراین، rtms با فرکانس بالا می‌تواند درمانی مؤثر برای علائم منفی این بیماری محسوب شود.
همچنین rtms می‌تواند بیان گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز را تغییر دهد. گلوتامیک اسید دکوبوکسیلاز آنزیم مصنوعی پیش‌ساز گاما آمینوبوتیریک اسید است. ازآنجایی‌که نمرات علائم منفی با اتصال گیرنده بنزودیازپین در لوب پیشانی مغز رابطه معکوسی دارد، این تغییر بسیار مهم است.
جهت درمان آلزایمر درمی توانید به یک دکتر آلزایمر خوب مانند دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید.
مزایا درمان اسکیزوفرنی با rtms
مزایای درمان اسکیزوفرنی با دستگاه rtms عبارت‌اند از:
- درمانی سرپایی است: بیماران برای استفاده از دستگاه rtms لازم نیست در بیمارستان بستری شوند؛ بنابراین، این انعطاف‌پذیری به افراد کمک می‌کند انجام فعالیت‌های روزمره خود را بلافاصله پس از اتمام جلسات شروع کنند. به عبارت دیگر، این روش هیچ یک از بخش‌های زندگی بیمار مانند کارکردن در محل کار، خانه‌داری یا انجام سرگرمی‌های مورد علاقه را مختل نمی‌کند. همچنین ازآنجایی‌که برخی از افراد نمی‌خواهند به دلیل بیماری‌های روانی را بستری شوند، این درمان می‌تواند گزینه مناسبی برای آن‌ها باشد
- نرخ موفقیت بالایی دارد: تحقیقات نشان می‌دهند که rtms نرخ موفقیت بالایی به‌ویژه برای بیمارانی که درمان‌های سنتی مانند داروها نمیتوانند کمکی به آن‌ها کنند، دارد. علائم بسیاری از افراد پس از جلسات rtms به‌صورت قابل توجهی کاهش می‌یابد؛ بنابراین، پزشکان ممکن است این روش را به عنوان گزینه درمانی اولیه یا تکمیلی برای بیماران تجویز کنند
- روشی بدون دارو است: یکی از مهم‌ترین مزایای درمان اسکیزوفرنی با rtms این است که بیماران لازم نیست از هیچ‌گونه دارویی مانند داروهای بیهوشی یا بی‌حس‌کننده در جلسات آن استفاده کنند؛ بنابراین، با عوارض جانبی این داروها مانند افزایش وزن، خواب‌آلودگی و مشکلات گوارشی روبه‌رو نخواهند شد. همچنین rtms می‌تواند گزینه مناسبی برای افراد مقاوم یا حساس به داروها باشد
- غیرتهاجمی است: rtms برخلاف انواع روشهای جراحی یا روشهای دیگری که به ایجاد برش در بدن نیاز دارند، غیرتهاجمی است؛ بنابراین، ازآنجایی‌که این روش نیازی به داروهای بیهوشی یا بی‌حس‌کننده و جراحی ندارد، ایمن‌تر از آن‌هاست
- عوارض جانبی بسیار کمی دارد: بسیاری از افراد می‌توانند درمان rtms را به‌خوبی تحمل کنند. ناراحتی در پوست سر و سردرد موقتی از متداول‌ترین عوارض جانبی این روش به شمار می‌روند و نادر هستند. داروهایی که برای درمان توهمات شنوایی و دیگر علائم این بیماری تجویز می‌شوند، ممکن است دارای عوارض جانبی مختلفی مانند افزایش وزن، اختلالات جنسی، یبوست و حالت تهوع باشند؛ بنابراین، بیماران ممکن است در مصرف آن‌ها و به‌تبع آن، بهبود علائم خود با مشکلاتی روبه‌رو شوند
- بیماران پس از جلسه rtms نیازی به استراحت ندارند: rtms برخلاف برخی از روشهای دیگر مانند داروها، فرد را دچار خواب‌آلودی نمی‌کند؛ بنابراین، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی می‌توانند بلافاصله پس از اتمام جلسه رانندگی کنند و فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهند
معایب درمان اسکیزوفرنی با rtms
rtms می‌تواند به بهبود علائم بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کند؛ ولی، گزینه مناسبی همه افراد نیست. معایب درمان اسکیزوفرنی با تحریک مغناطیسی مغزی عبارت‌اند از:
- زمان‌بر است: هر جلسه rtms حدود 20 دقیقه الی 1 ساعت طول می‌کشد و بیماران معمولا باید 5 روز در هفته به مدت 4 یا 6 هفته به مرکز rtms مراجعه کنند؛ بنابراین، این روش درمانی ممکن است برای برخی از افراد به‌ویژه افرادی که سرشان بسیار شلوغ است یا افرادی که از مرکز rtms بسیار دور هستند، مناسب نباشد
- در همه شهرها در دسترس نیست: مراکز rtms روزبه‌روز در شهرهای بزرگ افزایش می‌یابند؛ ولی، همانند روشهای سنتی در دسترس نیستند. پیداکردن مرکز ارائه‌دهنده rtms در شهرهای کوچک به‌ویژه شهرهای دورافتاده‌تر ممکن است دشوار باشد
- ناراحتی در پوست سر: برخی از افراد می‌گویند که احساس می‌کنند چیزی به سرشان در طول جلسات درمان اسکیزوفرنی با rtms، ضربه می‌زند. این حس معمولا خفیف است و بلافاصله پس از پایان جلسه برطرف میشود. بیشتر بیماران با گذشت زمان به آن عادت می‌کنند
- شرکت‌های بیمه ممکن است قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای پوشش هزینه rtms داشته باشند: بیشتر شرکت‌های بیمه هزینه rtms را پوشش می‌دهند؛ ولی، آن‌ها ممکن است از بیمار بخواهند پیش از استفاده از دستگاه rtms، ابتدا داروها یا گفتاردرمانی را امتحان کنند. ازآنجایی‌که قوانین شرکت‌های بیمه با یکدیگر متفاوت است، با شرکت بیمه خود تماس بگیرید تا اطلاعات دقیقی را به دست آورید
- خطر تشنج وجود دارد: rtms روشی ایمن محسوب میشود؛ ولی، ممکن است برخی از افراد را دچار تشنج کند. البته احتمال تشنج به‌ویژه در زمانی که متخصصان آموزش‌دیده و باتجربه طبق دستورالعمل‌ها از دستگاه rtms استفاده کنند، کم است. اگر دارای سابقه تشنج یا صرع هستید، حتما این موضوع را پیش از استفاده از دستگاه rtms به پزشک بگویید
- این روش به برخی از افراد توصیه نمی‌شود: ازآنجایی‌که rtms از میدان‌های مغناطیسی استفاده می‌کند و این میدان‌ها ممکن است فلزها را گرم کنند، می‌تواند مشکلاتی را برای افرادی که فلزی در داخل بدن در نزدیکی گردن یا سر دارند، ایجاد کند؛ بنابراین،rtms برای افرادی با گیره آنوریسم، استنت فلزی یا کاشت حلزون شنوایی مناسب نیست. همچنین افرادی با سابقه تشنج و تومور مغزی نیز نباید از این روش درمانی استفاده کنند
همچنین بخوانید: علائم و درمان اختلال خواب
روش عملکرد دستگاه آر تی ام اس برای درمان اسکیزوفرنی
دستگاه RTMS از یک سیم‌پیچ تشکیل شده است که با عبور جریان الکتریکی از آن، یک میدان مغناطیسی قدرتمند ایجاد می‌کند. این میدان مغناطیسی به صورت پالس از طریق جمجمه وارد مغز شده و جریان الکتریکی را در آن تحریک می‌کند. جریان الکتریکی ایجاد شده در مغز، به‌طور دقیق و موضعی ناحیه‌ای خاص از مغز را فعال می‌سازد. برای افزایش اثر درمانی، پالس‌های مغناطیسی به صورت مکرر و تکراری به مغز وارد میشود.
این تحریکات مکرر و هدفمند می‌تواند تغییراتی در عملکرد و ساختار مغز ایجاد کرده و اثرات درمانی به همراه داشته باشد.
مراحل آمادگی برای درمان اسکیزوفرنی با آر تی ام اس
قبل از شروع درمان اسکیزوفرنی با آر تی ام اس، پزشک معالج باید وضعیت پزشکی بیمار را بررسی کرده و آمادگی او برای دریافت درمان آر تی ام اس را ارزیابی کند. بیمار باید تمامی وسایل فلزی مانند پیس‌میکر، کلیپس‌های آنوریسم، ایمپلنت‌های شنوایی و سایر وسایل فلزی را از بدن خود خارج کند. همچنین، بیمار باید فهرستی از داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه دهد تا امکان بررسی تداخلات احتمالی با درمان RTMS وجود داشته باشد. از سوی دیگر، بیمار باید آمادگی روانی لازم برای انجام این درمان را داشته باشد و در صورت وجود نگرانی، آن‌ها را با پزشک در میان بگذارد.
مراقبت های بعد از درمان اسکیزوفرنی با آر تی ام اس
درمان اسکیزوفرنی با rtms در کلینیک مغز و اعصاب دکتر سلیمانی
در کلینیک مغز و اعصاب دکتر سلیمانی، ما روشهای درمانی مناسبی را با توجه به شرایط و نیازهای هر یک از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تجویز می‌کنیم. خوب است بدانید که درمان اسکیزوفرنی با rtms یا تحریک مغناطیسی مکرر مغز در کلینیک ما امکان‌پذیر است.
اگر به دنبال مرکز rtms معتبری برای درمان اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی می‌گردید یا مطمئن نیستید که این روش مناسب شماست یا خیر، به مرکز تخصصی مغز و اعصاب دکتر سلیمانی مراجعه کنید. پزشکان این کلینیک تمام تلاش خود را خواهند کرد تا سلامت روان شما را بهبود دهند و به افزایش کیفیت زندگی شما کمک کنند.
جمع‌بندی
تحقیقات نشان می‌دهند که rtms می‌تواند به بهبود علائم اسکیزوفرنی به‌ویژه در افرادی که با مشکلات حافظه آینده‌نگر روبه‌رو هستند، کمک کند. مشکل در حافظه آینده‌نگر می‌تواند روی زندگی روزمره افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مانند مصرف داروها یا مراجعه به مطب تأثیر بگذارد؛ بنابراین، rtms به‌ویژه زمانی که با دیگر مداخلات روان‌شناختی ترکیب شود، می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌صورت قابل توجهی افزایش دهد.
اگر مطلب ما نتوانسته است به تمام سؤالات شما درباره تحریک مغناطیسی مغز پاسخ دهد، میتوانید سؤالات خود را در بخش نظرات این مطلب بپرسید یا به کلینیک مغز و اعصاب دکتر مریم سلیمانی مراجعه کنید تا پاسخ‌های دقیق‌تری با توجه به نیازها و سوابق پزشکی خود دریافت کنید.
