متأسفانه دغدغه بزرگی که امروزه شاهد رشد آن در اغلب کشورهای درحال توسعه هستیم، بیماری افسردگی است که به طور قابل‌توجهی بر سلامت جسمی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند سبب بروز علائم مختلفی نظیر خستگی، اختلالات خواب، تغییر در اشتها و… شود. همچنین این عارضه می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن و خودایمنی را در افراد افزایش دهد که این موضوع می‌تواند زندگی شخصی افراد را مختل کند. ازآنجایی‌که افسردگی یک اختلال روانی شایع در سطح جهان است و اغلب بزرگسالان بالاخص بانوان بیشتر دچار این بیماری می‌شوند در این مقاله تصمیم گرفته‌ایم تا ۱۵ مورد از عوارض افسردگی بر بدن را بررسی کنیم. پس پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این بیماری و جدیدترین روشهای درمان آن در ادامه با ما همراه باشد.
افسردگی چیست و چه علائمی دارد؟
همان‌طور که قبلاً نیز اشاره شد بیماری افسردگی در واقع نوعی بیماری رایج در بین بزرگسالان که در این بیماری شخص دائماً احساس غم و اندوه می‌کند و تمایلی به انجام کارهای مورد علاقه خود ندارد. این بیماری که در دسته اختلالات روانی قرار دارد، می‌تواند احساساتی نظیر استرس، گناه و ناامیدی را تشدید کند و در نتیجه علائمی مانند اختلال خواب، بی‌قراری و حتی افکار خودکشی را به همراه داشته باشد.
ارتباط افسردگی با مشکلات جسمی چیست؟
بیماری افسردگی و سلامت جسمی ارتباط نزدیکی با هم دارند؛ به‌نوعی افسردگی می‌تواند باعث ایجاد یا تشدید مشکلات سلامت جسمی شود و در مقابل مشکلات جسمی نیز می‌توانند در افزایش عوارض افسردگی بر بدن مؤثر باشند. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت افسردگی و بیماری‌های جسمی در هم تنیده‌اند، به‌طوری‌که افسردگی می‌تواند زمینه بروز بسیاری از بیماری‌ها نظیر افزایش التهاب در بدن، سردرد، کمردرد، بیماری‌های قلبی و عروقی، اختلالات خواب و… را در افراد ایجاد کند.
عوارض افسردگی بر سلامت بدن
آنطورکه به نظر می‌رسد، افسردگی خطر برخی از بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند افسردگی مزمن می‌تواند با افزایش ریسک برخی سرطان‌ها (از طریق مسیرهای التهابی، کاهش سیستم ایمنی و سبک زندگی ناسالم) همراه باشد. به طور کل می‌توان گفت عوارض افسردگی بر بدن کاملاً مشهود است و نمی‌توان آن را انکار کرد؛ اما ازآنجایی‌که عوارض این عارضه در بدن بسیار است در این بخش سعی شده مهم‌ترین آنها بررسی شود.
1- اختلالات خواب
تحقیقات بالینی نشان می‌دهد که افسردگی می‌تواند زمینه بروز بی‌خوابی، پرخوابی یا اختلال در روند برنامه منظم خواب را ایجاد که عدم پیگیری و درمان آن می‌تواند بر سلامت روان و جسم افراد تأثیر منفی بگذارد.
2- تغییرات اشتها و وزن
افسردگی ارتباط مستقیمی با میزان اشتها دارد. به‌طورکلی این عارضه می‌تواند زمینه پرخوری و کم‌خوری را در افراد ایجاد کند. باتوجه‌به اینکه پرخوری ناشی از افسردگی اجازه ورزش را به سبب افسردگی به افراد نمی‌دهد ازاین‌روی بروز بیماری‌های استخوان و مفاصل در افراد افسرده در بازه طولانی‌مدت دور از انتظار نیست.
3- کاهش سطح انرژی و خستگی
به‌طورکلی در بیماری افسردگی ارتباط نزدیکی با کاهش سطح انرژی و خستگی دارد، چراکه این بیماری می‌تواند انگیزه افراد را برای زندگی کاهش دهد. ازاین‌روی افراد مبتلا به افسردگی اغلب انجام فعالیت‌های بدنی و کارهای روزمره برای آنها دشوار است.
4- درد و کوفتگی جسمی
به‌طورکلی درد و کوفتگی‌های بی‌دلیل به همراه سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل از دیگر عوارض افسردگی بر بدن شناخته میشود که می‌تواند زندگی شخص را با اختلال مواجه کند.
5- دیابت
متأسفانه ارتباط بین افسردگی و دیابت به‌خوبی اثبات شده است، به‌طوری‌که افراد مبتلا به افسردگی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند و اغلب آنها در مدیریت سطح قند خون خود مشکل دارند.
6- مشکلات گوارشی
بروز مشکلات گوارشی مانند ناراحتی معده و بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) از دیگر عوارض افسردگی بر بدن شناخته میشود که در بلندمدت می‌تواند زمینه بروز زخم معده و سایر بیماری‌های مرتبط با روده را برای شخص فراهم کند.
7- ازدست‌دادن میل جنسی
از دیگر عوارض افسردگی بر سلامت بدن می‌توان به ازدست‌دادن میل جنسی اشاره کرد. چراکه افسردگی می‌تواند میزان ترشح برخی هورمون‌ها از جمله تستوسترون را در افراد کاهش دهد. ازاین‌روی معمولاً اغلب افراد افسرده مشکلاتی نظیر اختلال در نعوظ، کاهش میل جنسی، مشکل در رسیدن به ارگاسم و…. را تجربه می‌کنند.
8- بروز بیماری‌های قلبی
متأسفانه تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری افسردگی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، از جمله بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را در افراد افزایش دهد.
9- تضعیف سیستم ایمنی بدن
در کنار تمام موارد فوق بیماری افسردگی می‌تواند موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شود که این موضوع در درازمدت می‌تواند بدن افراد را مستعد بیماری‌های ویروسی و عفونی کند.
10- افزایش حساسیت به درد
معمولاً افراد مبتلا به افسردگی حساسیت بیشتری به دردهای خفیف نشان می‌دهند این دسته از افراد نسبت به دردهای بدنی اندک، واکنش شدیدی نشان می‌دهند و نسبتاً آسیب‌پذیرتر هستند.
11- تغییرات هورمونی
بر اساس تحقیقات افسردگی می‌تواند رابطه مستقیمی بر میزان ترشح هورمون‌های بدن داشته باشد؛ لذا عدم درمان این بیماری در درازمدت می‌تواند زمینه اختلال در چرخه قاعدگی، بیماری تیروئید، تنبلی تخمدان‌ها و… را در بانوان مبتلا به افسردگی افزایش دهد.
12- مؤثر در تغییرات پوست
پوست خشن، تیره و خشک از دیگر آثار افسردگی شناخته میشود. ازاین‌روی بعید نیست افراد مبتلا به افسردگی تیرگی‌های وسیع و خشکی‌های پی‌درپی پوست را تجربه کنند.
13- بروز مشکلات تنفسی
آسم و برونشیت نام دو بیماری تنفسی است که عارضه افسردگی می‌تواند تأثیر مستقیمی در میزان حاد شدن آنها داشته باشد. باتوجه‌به این موضوع عدم درمان افسردگی می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد بیماری‌هایی نظیر آسم در افراد باشد.
14- اعتیاد
از دیگر عوارض افسردگی بر بدن می‌توان به روی‌آوردن به مواد مخدر و مصرف الکل اشاره کرد. باتوجه‌به اینکه افراد مبتلا به افسردگی، شادی واقعی را تجربه نمی‌کنند ازاین‌روی ناچارند برای دریافت لذت کاذب و تسکین درد به مواد مخدر روی‌آورند.
15- خودکشی
متأسفانه عدم شناخت بیماری افسردگی و یا عدم درمان آن می‌تواند سبب بروز افکار خودکشی در شخص شود که این افکار خطرناک می‌تواند موجب مرگ بیمار شود.
چگونگی درمان افسردگی و کاهش عوارض آن
اگرچه عوارض افسردگی بر بدن در برخی مواقع می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد؛ اما خوشبختانه درمان‌های مختلفی برای افسردگی وجود دارد که بیماران می‌توانند وابسته به نظر پزشک و شدت افسردگی از آنها استفاده کنند. در ادامه این بخش مؤثرترین روشهای درمان افسردگی و کاهش عوارض آن گردآوری شده است.
مراجعه به روان‌پزشک
روان‌درمانی یکی از رایج‌ترین شیوه‌های درمان افسردگی است که می‌تواند تا حد قابل‌توجهی از میزان عوارض این عارضه بکاهد. به‌طورکلی در این شیوه درمانی بیمار در طی ملاقات با روان‌پزشک و بیان مشکلات خود و عمل به راهکارهای درمانی روان‌پزشک می‌تواند تا حد قابل‌توجهی عوارض افسردگی بر بدن را کنترل کند.
دارودرمانی
در برخی مواقع نیز مصرف داروهای ضدافسردگی که توسط پزشک معالج تجویز میشود می‌تواند نقش مؤثری را در بهبود و کنترل این بیماری داشته باشد. نکته حائز اهمیت در این بخش که باید به آن توجه شود این است که داروهای ضدافسردگی از جمله داروهایی هستند که باید حتماً تحت‌نظر پزشک مصرف شوند و مصرف آنها به‌صورت خودسرانه به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
درمان افسردگی با آر تی ام اس
درمان افسردگی با آر تی ام اس یکی از جدیدترین و مؤثرترین روشهای درمان افسردگی است. به‌طورکلی در این شیوه درمانی نیاز به مصرف دارو نیست و درمان از طریق پالس‌های مغناطیسی روی نقاط خاص مغز انجام میشود. بهبود سریع‌تر، عدم نیاز به دوره نقاهت، درمان مؤثر و… به‌عنوان مهم‌ترین مزایای این روش درمانی محسوب میشود.
درمان خانگی
بر اساس تحقیقات گل راعی به‌عنوان یک داروی ضدافسردگی شناخته میشود که مصرف آن به‌صورت کپسول، دم‌نوش و… می‌تواند تا حد قابل‌توجهی علائم افسردگی‌های خفیف را کاهش دهد. ضمن اینکه این داروی گیاهی دارای خواص متعدد دیگری از قبیل کاهش درد نیز هست. البته این دارو می‌تواند خطرناک باشد اگر بدون مشورت پزشک مصرف شود.
ضمن اینکه این نکته را نباید فراموش کرد که مصرف این گیاه دارویی در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. همچنین مصرف گل راعی می‌تواند با قرص‌های ضدبارداری نیز تداخل داشته باشد.
بیشتر بخوانید: افسردگی در کودکان
مراجعه به متخصص برای درمان افسردگی
شاید برای شما هم سؤال باشد که بهترین زمان مراجعه به متخصص برای درمان افسردگی چه موقع است که در پاسخ به این سؤال باید گفت که بیماری افسردگی می‌تواند با بروز علائم محدود ظاهر شود و عوارض زیادی بر جسم و روان فرد بگذارد؛ لذا این بیماری دراسرع‌وقت باید کنترل و مهار شود. ازاین‌روی پیشنهاد میشود افراد با مشاهده اولین علائم افسردگی به‌صورت مزمن و در بازه دوهفته‌ای در اولین فرصت به‌منظور درمان به پزشک مراجعه کنند.
سخن آخر
افسردگی یک اختلال روانی فراگیر است که تنها به ذهن محدود نمی‌شود، بلکه تأثیرات عمیق و متعددی بر سلامت جسمانی دارد. شناسایی زودهنگام و درمان مؤثر می‌تواند از بروز بسیاری از عوارض افسردگی بر بدن پیشگیری کند. ازاین‌رو نباید نشانه‌های اولیه این اختلال روان را نادیده گرفت.
